چامسکی : رویای آمریکایی بر باد رفته است

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، نوآم چامسکی زبان شناس و نظریه پرداز آمریکایی در گفتگو با پایگاه اینترنتی «تروث اوت» به مشکلاتی پرداخت که آمریکا در حال حاضر با آنها رو به روست. 

او تمرکز ثروت و قدرت را در دستان نخبگان حاکم عامل اصلی مشکلات کنونی آمریکا برشمرد. وی معتقد است آمریکا از چندین جنبه در حال زوال است و این کشور در حال تبدیل شدن به تنها کشور در جهان پیشرفته است که که یک نظام بهداشت و درمان جهانی ندارد. از این رو، موضوع مربوط به ماهیت اقتصاد آمریکا و ناکارآمدی نظام سیاسی آن بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد از جمله موضوع «رویای آمریکایی» که همواره الهام بخش آمریکایی ها و مهاجران بوده است. نوام چامسکی در مصاحبه اخیر خود از پایان یافتن «رویای آمریکایی» سخن گفته است.

- سوال: شما در چندین مقاله خود رویکرد عادی در این باره را زیر سوال بردید که آمریکا یک اقتصاد سرمایه داری است.

- چامسکی: این موضوع را در نظر بگیرید که در هر زمانی یک بحران وجود دارد. از مالیات دهندگان خواسته می شود بانک ها و موسسات مالی مهم را نجات دهند. اگر در واقع یک اقتصاد سرمایه داری وجود داشته باشد چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. سرمایه گذارانی که سرمایه گذاری های خطرناک انجام می دهند و ناکام می مانند، در نهایت از بین خواهند رفت. اما افراد ثروتمند و قدرتمند خواهان نظام سرمایه داری نیستند. آنها می خواهند زمانی که دچار مشکل می شوند، مالیات دهندگان به کمکشان بیایند. صندوق بین المللی پول چند سال پیش یک بررسی در ارتباط با سود بانک های بزرگ آمریکایی انجام داد. در این بررسی مشخص شد بیشتر سود آنها مبتنی بر سیاست بیمه دولت است.

 

- سوال:‌ مطالب زیادی درباره نابرابری اقتصادی گفته و نوشته شده است. آیا نابرابری اقتصادی در دوره کاپیتالیستی معاصر با نابرابری اقتصادی در دوره های پس از برده داری در تاریخ آمریکا تفاوت زیادی دارد؟

- چامسکی: بی عدالتی در دوره معاصر تقریباً بی سابقه است. اگر به این روند نگاهی کلی بیندازیم در می یابیم که این دوره جزء بدترین دوره ها در تاریخ آمریکاست. با این حال، اگر با دقت بیشتری این روند نابرابری را بررسی کنیم در می یابیم که این روند از ثروتی نشأت می گیرد که در اختیار بخش کوچکی از مردم قرار دارد. دوره هایی در تاریخ آمریکا وجود دارد شبیه به دوران کنونی است. اما در دوره کنونی این بی عدالتی بسیار شدید است زیرا این نابرابری از ثروت  نشأت می گیرد. 

- سوال:این موضوعات چه تأثیری بر رویای آمریکایی دارد؟آیا رویای آمریکایی از بین رفته است؟ 

- چامسکی: «رویای آمریکایی» در ارتباط با طبقه کارگری بود. شما فقیر به دنیا می آمدید اما با سخت کار کردن می توانستید از فقر خلاصی یابید و آینده ای بهتر را برای فرزندان خود ایجاد کنید. امکان خرید خانه، ماشین و پرداخت هزینه تحصیل فرزندان وجود داشت. همه این موضوعات از بین رفته است. 

- سوال: آیا تنها نام دموکراسی برای آمریکا باقی مانده است؟

- چامسکی: آمریکا می گوید که یک دموکراسی است اما این کشور به کشور سرمایه داران تبدیل شده است. با توجه به استانداردها همچنان جامعه ای باز و آزاد است. اما باید درباره معنای دموکراسی صریح باشیم. در یک دموکراسی، افکار عمومی بر سیاست تأثیر می گذارد و سپس دولت اقدامات تعیین شده از سوی مردم را اجرایی می کند. در بیشتر موارد، دولت آمریکا اقداماتی را انجام می دهد که به نفع شرکت ها و موسسات مالی است. مهم است این موضوع را درک کنیم که بخش های مسلط و قدرتمند در جامعه تمایلی به دموکراسی ندارند. دموکراسی سبب می شود قدرت در دستان مردم قرار گیرد و قدرت از افراد ثروتمند گرفته می شود. در حقیقت، طبقه های قدرتمند این کشور همواره در تلاش برای یافتن راهی برای محدود کردن قدرت مردم بوده اند.

- سوال: تمرکز ثروت به معنای تمرکز قدرت است. به نظر من این یک حقیقت غیر قابل انکار است. و از آنجایی که سرمایه همواره به تمرکز ثروت منجر می شود، آیا این بدان معنا نیست که کاپیتالیسم نقطه مقابل دموکراسی است؟

- چامسکی: تمرکز ثروت طبیعتاً به تمرکز قدرت منجر می شود و این موضوع به نوبه خود سبب می شود قانون به نفع ثروتمندان و افراد قدرتمند باشد و بدین ترتیب، تمرکز ثروت و قدرت بیش از پیش افزایش می یابد. اقدامات سیاسی مختلف از قبیل سیاست مالی، قوانین مرتبط با مدیریت شرکت ها به منظور افزایش تمرکز ثروت و قدرت طراحی شده اند و این همان چیزی است که ما طی دوره نئو لیبرال شاهد آن هستیم. این یک چرخه معیوب طی روند پیشرفت دایمی محسوب می شود. دولت در اینجا امنیت را برای بخش های قدرتمند جامعه تأمین و از آنها حمایت می کند و دیگر بخش های جامعه تجربه واقعیت ظالمانه کاپیتالیسم را دارند. از این رو، در واقع کاپیتالیسم برای تضعیف دموکراسی تلاش می کند. 

- سوال: اجازه دهید به ایده رویای آمریکایی باز گردیم و درباره ریشه های نظام سیاسی آمریکا صحبت کنیم. منظورم این است که همواره بین آزادی و دموکراسی جدال وجود داشته است و این روند تا به امروز ادامه داشته است. از این رو، آیا رویای آمریکایی یک افسانه نیست؟

- چامسکی: مطمئناً این گونه است. طی تاریخ آمریکا، همواره بین فشار برای آزادی و دموکراسی از پایین و تلاش های نخبگان و استیلا از بالا، تنش وجود داشته است. این موضوع به زمان تأسیس کشور باز می گردد. بنیانگذاران کشور فکر می کردند نظام سیاسی آمریکا باید در دستان افراد پیشروی سیاسی قرار داشته باشد و آنها احساس می کردند نظام سیاسی آمریکا باید در دستان افراد ثروتمند باشد زیرا ثروت بسیار مهم است و بدین ترتیب، ساختار نظام سازمانی آمریکا قدرت را هر چه بیشتر در اختیار سنا قرار داد که در آن روزها نهادی منتخب نبود. اعضای این نهاد را مردان قدرتمندی انتخاب می کردند که به مالکان ثروت و اموال خصوصی نزدیک بودند.

هم اکنون بخشی از رویای آمریکایی بر اساس افسانه و بخشی از آن بر اساس واقعیت است. از اوایل قرن نوزدهم به بعد و تا همین اواخر، افراد طبقه کارگری از جمله مهاجران انتظار داشته اند با سخت کوشی شرایط زندگیشان در جامعه آمریکا بهبود خواهد یافت و این موضوع تا حدی صحت داشت اما این موضوع در ارتباط با همه افراد جامعه آمریکایی های آفریقایی تبار و زنان صدق نمی کند. درآمدهای پایین، افول استانداردهای زندگی، افزایش سطح بدهی های دانشجویان و دشوار شدن شرایط کاریابی  سبب ایجاد حس ناامیدی در میان بسیاری از آمریکایی هایی شده است، که در ارتباط با گذشته نوعی حس نوستالژی دارند. این موضوع تا حدود زیاد می تواند نشان دهد چرا فردی همانند دونالد ترامپ ظهور می کند.

- سوال: هم اکنون ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکاست. آیا انقلاب سیاسی برنی سندرز به پایان رسیده است؟

- چامسکی: این موضوع به ما و دیگران بستگی دارد. «انقلاب سیاسی» سندرز یک پدیده نسبتاً قابل توجه بود. من تا حدودی تعجب کردم و خوشحال بودم. اما ما باید به خاطر داشته باشیم که واژه «انقلاب» تا حدودی گمراه کننده است. سندرز فردی صادق و متعهد است. سیاست های او سبب تعجب آیزنهاور نخواهد شد. این حقیقت که او فردی «افراطی» تلقی می شود نشان می دهد طیف نخبگان سیاسی طی دوره نئو لیبرال به سمت راست گرایش پیدا کرده اند.