تحولات یمن و بی ثباتی بازار جهانی نفت

خبرگزاری فرانسه امروز از افزایش نگرانی‌ها در بازار نفت و تاثیر آن بر بی‌رغبتی شرکت‌های بزرگ نفتی برای سرمایه‌گذاری در بخش تولید و استخراج نفت خبر داد. این نگرانی و بی‌رغبتی در حالی است که به گفته این خبرگزاری در ماه‌های اخیر بازار جهانی شاهد افزایش بهای نفت بوده و غول‌های نفتی نیز از این موضوع سود می‌برند.
بهای نفت از بیست و هفت دلار در هر بشکه در ژانویه 2016 به پنجاه و هفت دلار در هر بشکه در پایان سال گذشته افزایش یافت. در مه 2018 بهای نفت از این هم بالاتر رفت و به مرز هشتاد دلار در هر بشکه رسید و با اندک کاهشی در هفتاد و پنج دلار در هر بشکه تثبیت شد. براساس جدیدترین گزارش‌های فصلی شرکت‌های نفتی، شاهد افزایش سود دهی آنها در نتیجه این افزایش قیمت نفت خام هستیم.
با این حال پاتریک پویان مدیراجرایی شرکت نفتی توتال فرانسه به خبرگزاری فرانسه گفت: "بهای نفت همچنان به شدت نوسان دارد". گفته می‌شود تا اندازه‌ای این افزایش بهای نفت در نتیجه توافق میان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و روسیه بود.
خبرگزاری فرانسه در ادامه مهمترین عامل بی‌ثباتی در بازار نفت و تردید سرمایه‌گذاران در حوزه تولید و عرضه نفت را مواردی چون «زنده بودن خاطره تلخ رکود بازار»، «برهم خوردن عرضه نفت کشورهای لیبی، ونزوئلا و ایران» و «جنگ لفظی میان دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و حسن روحانی رئیس جمهور ایران در آخر هفته گذشته» دانست.
اما به نظر می‌رسد یکی از مهمترین عوامل بی‌ثباتی این روزها در بازار نفت در این ارزیابی، آگاهانه نادیده انگاشته شده که عبارت است از: «تهدید کشورهای نفت‌خیز خلیج فارس از جانب موشک‌ها و پهبادهای ارتش و مقاومت مردمی یمن». علت اشاره نکردن به اين عامل نيز نگراني اين رسانه ها از تشويق مبارزان يمني به استفاده از ظرفيت هاي نظامي خود براي اعمال فشار بر غرب است. 
هفته گذشته استان جیزان و تاسیسات نفتی شرکت سعودی آرامکو در عمق هزار کیلومتری عربستان سعودی هدف موشکها و په‍‍پادهای یمنی قرار گرفت و امروز نیز سخنگوی رسمی نیروهای مسلح یمن با اشاره به توانایی موشکی و پهپادی مقاومت مردمی یمن گفت: همه شرکت‌ها و سرمایه‌گذارهای خارجی باید از سرمایه‌گذاری در امارات یا عربستان سعودی دور شوند چرا که مورد تهدید پهپادهای ما قرار خواهند داشت و موشک‌های بالستیک ما نیز به زودی به آنجا خواهد رسید.» قطعا این تحولات یمن در بی‌ثباتی بازار جهانی نفت بی‌تاثیر نیست.
البته ظاهرا خبرگزاری فرانسه می‌کوشد با برجسته‌کردن امکان رکود اقتصادی در جهان و تاثیر آن بر کاهش تقاضا و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفتی وانمود کند که بی‌ثباتی بازار نفت بیش از این که رنگ و بوی افزایش قیمت این محصول استراتژیک را به دنبال داشته باشد رنگ بوی کاهش قیمت دارد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه اسپنسر ولچج در شرکت آی اچ اس گفت: "شرکت‌های نفتی بسیار محتاطانه عمل می‌کنند و قبل از تصویب هر گونه پروژه‌ای این موضوع را با دقت بررسی می‌کنند که آیا این پروژه‌ها در بهای نفت زیر پنجاه دلار در هر بشکه و یا حتی چهل دلار اقتصادی هستند یا نه." وی افزود سرمایه‌گذاری در بخش استخراج و تولید نفت بسیار ضعیف است و تقریبا نصف آن چیزی است که در سال‌های 2011 تا 2014 بود. تنها در آمریکا هزینه استخراج و تولید نفت افزایش داشته است.
ممکن است جنگ تجاری آمریکا با اروپا، شرق آسیا و آمریکای شمالی و جنوبی ... شائبه کاهش رشد و رونق اقتصادی و در نتیجه کاهش تقاضا برای نفت را ایجاد کند ولی به نظر می‌رسد در این زمینه خبرگزاری فرانسه بیشتر رویکردی تبلیغی و رسانه‌ای در پیش گرفته شاید بتواند از تاثیر تحولات منطقه و جهان بر بازار نفت بکاهد. ضمن اینکه نباید از یاد ببریم کاهش کنونی سرمایه‌گذاری در بخش نفت موجب کاهش عرضه و افزایش قیمت نفت در آینده‌ای نزدیک خواهد شد.
به همین علت آژانس بین‌المللی انرژی اخیرا هشدار داده است عرضه نفت به اندازه‌ای نیست که پاسخگوی درخواست‌ها باشد.

---------------------------------------
عبدالرضا خلیلی