آيا پروژه اخواني سازي عليه سعودي ها کليد خورده است؟
بر اساس تحولات ناشي از قتل جمال خاشقجي روزنامه نگار منتقد سعودي و جلوداري ترکيه براي پيش بردن اين پرونده مي توان احتمال داد پروژه اخواني سازي جهان اسلام عليه تفکر افراطي وهابيت در حال شکل گيري است.
نزديک به 50 روز از زمان ناپديد شدن جمال خاشقجي منتقد سعودي در کنسولگري عربستان در استانبول مي گذرد. با گذر زمان و اطلاعات منتشر شده از سوي ترکيه، گام به گام رياض مسووليت قتل خاشقجي را به عهده گرفته اما تفسيري از اين پرونده ارائه مي کند که نقش محمدبن سلمان وليعهد عربستان در آن مخفي بماند.
هم زمان دولت ترامپ نيز با تغيير پي در پي مواضع خود در قبال اين پرونده، گام به گام مي پذيرد که سعودي ها از قبل براي قتل خاشقجي برنامه ريزي کرده اند و در آخرين موضع گيري بر اساس گزارش رسانه هاي امريکايي اکنون سازمان اطلاعات مرکزي امريکا(سيا) بر اساس اطلاعات به دست آورده به اين نتيجه رسيده که محمدبن سلمان وليعهد عربستان فرمان قتل خاشقجي را صادر کرده است.
چرخش موضع گيري ها در خصوص نقش بن سلمان در قتل خاشقجي و همچنين احتمال بازبيني در مورد ادامه حضور فتح الله گولن در ايالت پنسيلوانيا، اين گمانه را به ذهن متبادر مي نمايد که چرخشي در ائتلاف ها رخ داده و ممکن است که امريکا با رها کردن سعودي ها قصد دارد به سمت ائتلاف با ترکيه چرخش نمايد.
عواملي چون عرضه نشدن سهام آرامکو در بورس نيويورک، يا معافيت هشت کشور از تحريم هاي ضد ايراني امريکا براي واردات نفت و تصميم عربستان براي کاهش توليد نفت يا عقب نشيني رياض از طرح مقابله قرن همه از عواملي است که از اختلافات و شکاف در ميان دولت ترامپ و هيات حاکمه عربستان حکايت دارد.
اما آيا اين تحولات به همين جا ختم خواهد شد يا اينکه قتل خاشقجي و ميانداري ترکيه در اين پرونده که به شکاف عميق در روابط آنکارا / رياض منجر شده سرآغاز تحولاتي بزرگ در جهان اسلام به ويژه خاورميانه است.
به نظر مي رسد پرونده خاشقجي از يک پرونده جنايت عادي از سوي مقام هاي سعودي خارج شده و اکنون اين پرونده زمينه اي را فراهم کرده است که دو تفکر و قرائت از دين اسلام در موضع برخورد قرار گيرند. يک تفکر قرائتي خشن وافراطي با عنوان وهابيت که با تکفير ديگران به توليد گروههاي تروريستي و اقدامات تروريستي منجر مي شود و عربستان مروج آن است و غرب را نيز در معرض تهديد قرار داده و هيچگونه همزيستي با آن را تصور نمي نمايد. ديگري تفکر اخواني که سابقه تمدني امپراتوري عثماني را دارد و اکنون از سوي ترکيه با تعبيري معتدل از قرائت اخواني اسلام به خوبي توانسته با غرب تعامل نمايد.
بر اساس اين تحولات مي توان اين گمانه را مطرح کرد که احتمال دارد پروژه اخواني سازي جهان اسلام به ويژه خاورميانه با رهبري ترکيه در دستور کار امريکا قرار گرفته است و اينکه هم زمان با طرح موضوع پرونده خاشقجي، مقام هاي حزب حاکم عدالت وتوسعه ترکيه مقام هاي سعودي را فاقد وجاهت گرداندن مکه ومدينه به عنوان اماکن مقدس مسلمانان مي دانند و و در مورد تهديد جان زائران در مراسم حج هشدار مي دهند مي تواند در اين رستا ارزيابي شود. بايد منتظر ماههاي آتي بود تا روشن شود که نهايت برخورد ترکيه و عربستان آيا فقط برسر پرونده خاشقجي است يا برخورد تمدني؟
-------------------------
رضا محمدمراد