به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صدا و سیما، حاتم شاکرمی (نایب رییس بخش دولتی همایش ملی آینده کار و معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) در همایش ملی آینده کار، با اشاره به سیلابهای ابتدای سال ۹۸، گفت: در این حادثه تعدادی از کارگران و کشاورزان منبع درآمد و شغلشان را از دست دادند.
وی ادامه داد: متاسفانه رفتار خصمانه آمریکا در برقراری تحریم، نسبت به کمکرسانی به کارگران کشور ما اثر گذاشت، تحریمهایی که هدفشان کار و تولید کشور بود. ما از سازمان بینالمللی کار میخواهیم به این رفتار آمریکا بیتوجه نباشد.
شاکرمی در اشاره به موضوع همایش، گفت: در دنیای امروز نیروها و تحولات جدیدی وارد بازار کار میشود. برای مواجهه با این تحولات اقدامات جدی نیاز است. این تحولات ناشی از پیشرفتها در حوزه هوش مصنوعی و اینترنت هستند که به ایجاد مشاغل جدید دامن خواهند زد. افراد اگر نتوانند مهارتهای جدید را کسب کنند، شغل خودشان را از دست خواهند داد. بنابراین، باید در مسیر تغییر که در دنیای کار اجتنابناپذیر است، قدم بگذاریم.
وی تاکید کرد: آنچه در این مسیر باید مورد تاکید قرار گیرد، مهارتآموزی مادامالعمر است. از همین رو، نظام آموزش عالی باید مورد بازبینی قرار گیرد. در واقع، مهارتآموزی عملی باید جایگزین دانشآموختن به شکل مرسوم آن در نظام آموزش عالی شود. این امر از جمله وظایف تشکلهای کارگری برای رسیدگی خواهد بود.
معاون روابط کار وزارت تعاون خاطرنشان ساخت: در آینده، فرصتهای شغلی کم نمیشود بلکه مشاغل جدید جایگزین آنها خواهد شد. افرادبایدخودرا برای تغییرات آینده بازار کار آماده کنند. شایان توجه است که مواد یک الی چهار قانون کار با توجه به تعریفی که از کارگر، کارفرما، کارگاه و قرارداد دادهاند، از انعطاف لازم برای مواجهه با تحولات پیشرو، برخوردار هستند.
وی ادامه داد: در بسیاری از مشاغل آینده، مهارتهای امروز کاربردی نیستند و باید به فکر مهارتهای تازه بود. در آینده کمبود اصلی در حوزه مهارتها است. براساس گزارشها گفته میشود که ۶۵ درصد کودکانی که اکنون وارد دبستان میشوند مشاغلی را انتخاب خواهند کرد که امروز دیگر وجود ندارد. از همین رو دولتها و ملتها خود را برای تغییرات باید آماده کنند و مهارتآموزی میبایستی براساس نیازهای آینده کار باشد.
شاکرمی تصریح کرد: در مواجه با تحولات یادشده، نظام آموزشی کارآمد باید ایجاد شود. در نظام آموزشی فعلی میبایستی بازاندیشی صورت گیرد؛ بنابراین نیروی کار آینده باید از مهارت برخوردار باشد. نظام آموزشی فعلی ما اثرگذاری سریع ندارد و با تغییرات فعلی دنیای کار تطابق ندارد.
وی تاکید کرد: آموزشهای جدید میبایستی رایگان و اجباری ارائه شوند. نظام آموزشی از پیش از دبستان باید آغاز گردد. افراد مادامالعمر به آموزشهای مرتبط با تحولات آینده بازار کار باید دسترسی داشته باشند. همچنین نظام آموزش و پرورش باید در حوزههایی از جمله کارآفرینی و کار دینی کا ماشینها در آنها تبحر ندارند، قدرتمند شود.
معاون روابط کار وزارت رفاه اظهار داشت: پوششهای حمایتی مثل حقوق بازنشستگی، خدمات درمانی و بهداشتی و سایر پوششهای دفاهی و اجتماعی ضرورت باید بیاید چراکه فریلندسری و ساعات کار انعطافپذیر روندی رو به رشد در سطح جهان دارد. دولت و بنگاههای اقتصادی با ایجاد مشارکت بیشتر بهبود وضعیت مردم را فراهم آورند. این کار با اتخاذ سیاستهایی از قبیل دورکاری و ساعات کار شناور میتواند آغاز شود.
وی ادامه داد: تغییر و تحول در روابط کارگری و کارفرمایی و روزآمد کردن مقررات موجود و انعطافپذیرسازی آنها با شرایط کار آینده میبایستی در دستور کار قرار گیرد. برای استقبال از آینده کار لازم است که برای زنان و مردان فرصتهای کار بیشتر گسترش سهجانبهگرایی، تغییر در پیماننامههای دستهجمعی و انعطافپذیری آنها و بسیاری تمهیداتی دیگر اندیشیده شود.
شاکرمی در پایان به چالشها و فرصتهای پیشرو برای آینده کار پرداخت و گفت: تغییرات جمعیتی، افزایش نابرابریها و شکافهای جنسیتی، پایداری زیست محیطی، رشد سریع جامع دیجیتالی، رسیدگی به تقاضاهای مهارتی آینده، الگوهای تحول تولید و کار، دستیابی به تساوی جنسیتی، گذار از بنگاههای غیررسمی و رسمی، گسترش نهادهای سازمان بینالمللی کار در سطح جهان و در حوزههای مختلف و بسیاری مواردی دیگر از جمله چالشها و فرصتهای پیشروی آینده کار میباشد.
اشتغال زنان باید موضوع گفتگوی اجتماعی قرار گیرد
دبیرکل خانه کارگر اعلام کرد: تقاضای زنان در در خصوص آموزش عالی بیش از ۶۵ درصد است و با این وجود اشتغال زنان کمتر از مردان است و این موضوع به اعتقاد من باید موضوع گفتگوی اجتماعی قرار بگیرد.
علیرضا محجوب نماینده مجلس شورای اسلامی (دبیرکل خانه کارگر) در همایش ملی آینده کار که در محل مجموعه فرهنگی ورزشی تلاش برگزار میشد، تصریح کرد: در توصیههای سازمان بینالمللی کار به خلاء اساسی گفتگوی اجتماعی اشاره شده است. اگر هم گفتگویی صورت بگیرد، الزامات گفتگو مدنظر قرار نمیگیرد، پیشبینیها و پیشگیریها مدنظر نیست. موضوع این گفتگوها به اعتقاد من، میتواند اشتغال زنان باشد.
وی با بیان اینکه محور بیانیهای که برای امروز تنظیم شده اشتغال است، گفت: به نظر من موضوع اصلی بازار کار در آینده موضوع اشتغال زنان است. سه دهه است که بیکاری زنان کاهش نیافته و هر بار ۲۲ درصد بوده است و این یعنی آژیر قرمز در بازار کار در این حوزه به صدا درآمده است.
دبیرکل خانه کارگر بیان کرد: تقاضای زنان در در خصوص آموزش عالی بیش از ۶۵ درصد است و با این وجود اشتغال زنان کمتر از مردان است و این موضوع به اعتقاد من باید موضوع گفتگوی اجتماعی قرار بگیرد.
او ادامه داد: از روز اول مخالف خصوصیسازی بودم البته مخالف فعالیت بخش خصوصی در اقتصاد نبودم، بلکه مخالف برنامهای بودم که به عنوان خصوصیسازی پیگیری میشد.
محجوب تاکید کرد: ما میگوییم بحران اصلی بازار کار اشتغال زنان است. ما تحصیل و مهارت محوری زنان را شاهد هستیم و حتی میبینیم که دو سوم بخش مهارتآموزی را زنان تشکیل میدهند، اما در اشتغال چنین روندی شاهد نیستیم.
وی تصریح کرد: تحول و تکاپوی دیگری در این بازار در جریان است. سرمایهگذاری در آموزش عالی روی این مساله باید صورت بگیرد. اگر میخواهیم درباره آینده کار حرف بزنیم باید از الگوی کارآمد حرف بزنیم. متون قانون اساسی در باب برابری فرصت درمورد زنان صحبت شده است. اصل ۳۰، ۲۹ و اصول دیگری از زنان صحبت کردن است و در آینده اشتغال را باید زنان را مدنظر قرار دهیم.
این فعال کارگری خاطرنشان کرد: باید مساله بیکاری و اشتغال و مشارکت زنان در بازار کار مورد توجه سیاستگذاران قرار بگیرد. زنان میخواهند بگویند ما هستیم و میخواهیم کار کنیم.
وی در پایان گفت: همچنین میتوان درباره کار محوری، تخصص محوری و سرمایه محوری اشتغال کشور نیز مباحثی را در گفتگوی اجتماعی مطرح کرد که در آینده باید به آن توجه کرد.
نیروهای کار باید ذهنیت خود را درباره ماهیت کار تغییر دهند
رئیس هیات مدیره کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی ایران گفت: شغلهایی هستند مثل مدیران، مشاوران، روانشناسان و ... که برای آنها تا مدتها تهدید جدی وجود نخواهد داشت، اما این را باید در ذهن داشت که همیشه با از بین رفتن یکسری موقعیتها، واقعیتها و فرصتهای جدیدتری پا به عرصه میدان خواهند گذاشت.
محمد عطاردیان در همایش ملی آینده کار گفت: با تغییر سبک زندگی انسانها به خاطر تحولات تکنولوژیک، پرورش انسانها برای پذیرش شغل در دوران بزرگسالی لازم است. با روند فعلی تحولات تکنولوژیک و تغییرات حوزه بازار کار چه نوع موقعیت کاری را برای افراد آموزش ندیده که در پستهای کارگری قرار میگیرند، میتوان متصور بود؟ طبیعتاً اگر چارهای برای این تغییرات اندیشیده نشود، بسیاری از این افراد بیکار خواهند شد.
رئیس هیات مدیره کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی ایران اشاره کرد: براساس برخی گزارشها ۶۵ درصد کودکانی که امروز دوران تحصیلی خود را آغاز میکنند در آینده به مشاغلی خواهند پرداخت که اصلا وجود نخواهد داشت. از همین رو، آمادگی کافی برای مواجهه با این مسائل میبایستی وجود داشته باشد.
وی سپس به دیدگاههای دخیل در شکل دادن به شرایط آینده کار اشاره کرد و به تشبیه برخی از آنها پرداخت.
عطاردیان در مورد دیدگاه کارفرمایی توضیح داد: باید ساختاری تشکیل دهیم که ظرفیت افراد را ضمن پتانسیلسازی و توانمندسازی بتوان به کار گرفت. لازم است که برای بخشی از مشاغل مرتبط با تکنولوژیهای جدید ایجاد تقاضا صورت گیرد. طبیعتاً ایجاد این نیاز و تقاضا نمیتواند و نباید موجب زیان اقتصادی به کارفرمایان بشود. برای ممانعت از بروز این زیانها باید سیستمهای کاری بروز رسانی شوند.
وی تاکید کرد: نیروهای کار میبایستی ذهنیت خود را درباره ماهیت کار تغییر دهند. شکل کار در آینده دیگر کمتر نیازمند به یک محیط کاری مشخص خواهد بود. این مسئله و تغییراتی از این دست مستلزم پذیرش مسئولیتهای بیشتری از جانب نیروهای کار است. آنها باید در راستای پذیرش این مسئولیتها به کسب مهارتهای جدید و بروز مبادرت بورزند.
رئیس هیات مدیره کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی ایران افزود: شغلهایی هستند مثل مدیران، مشاوران، روانشناسان و ... که برای آنها تا مدتها تهدید جدی وجود نخواهد داشت. اما این را باید در ذهن داشت که همیشه با از بین رفتن یکسری موقعیتها، واقعیتها و فرصتهای جدیدتری پا به عرصه میدان خواهند گذاشت.
وی سپس پیرامون رویکرد دولت به تحولات آینده کار و وظایفی که بر دوش دولت است، توضیح داد: توسعه آموزش مدرن و فضای رقابتی و مناسب باید از سوی دولت جدی گرفته شود. این امر بسیار محتمل است که در فازهای اولیه تحولات پیشروی بازار کار بسیاری از کارگران و تکنسینها از بازار کار کنار گذاشته خواهند شد.
وی سپس درخصوص صنعت گردشگری اشاره کرد: با پیشرفت در تکنولوژی اقبال به سمت گردشگری تا حدودی خواهد رفت. برای این موضوع میبایستی بسترسازی صورت گیرد.
عطاردیان سپس با تشکر از تلاشهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای الحاق ایران به مقاولهنامه ۱۴۴ که در راستای شکلگیری و تقویت گفتگوهای سهجانبهگارایانه است، اعلام داشت که موضع کانون عالی کارفرمایی پیوستن به این مقاولهنامه بسیار مهم است.
وی در پایان صحبتهایش به موضوع تحریمهای ایران از سوی ایالات متحده آمریکا پرداخت و تاکید کرد: این مسئله بسیار مهم و حائز اهمیت است. تحریمها خلاف منافع روابط انسانی است. از همین رو کانون عالی کارفرمایی اعلام آمادگی میکند که برای مقابله با این تحریمها در نشستهای مشترک با تشکلهای کارگری و گروههای دیگر شرکت خواهد کرد تا بتوان زمینه به چالش کشیدن این تحریمها را در سازمان بینالمللی کار فراهم آورد.
دیدن فرصتهای آینده باعث میشود، بتوانیم به جلو حرکت کنیم
نماینده کارگران در شورای عالی کار گفت: برای ایجاد اشتغال در مسائل مرتبط با مسایل آینده کار باید به روشهای مرتبط با بازار کار توجه کنیم. همچنین باید بحث گفتگوی اجتماعی را جدی گرفت و دنبالهرو مسائل نباشیم.
علی خدایی در همایش ملی آینده کار که در محل مجموعه فرهنگی ورزشی سالن تلاش برگزار شد، اظهار داشت: موضوع آینده کار موضوعی است که تا به حال زیاد به آن پرداخته شده است. تغییر در جهان یک بحث اجتنابناپذیر است. هر چه رو به جلو میآییم سرعت تغییرات بیشتر میشود. به دنبال زندگی بهتر بودن جزو ویژگیهای مثبت بشر است. ما با هدف ایجاد زندگی بهتر برای تمام مردم دنیا باید مسائلی را در نظر داشته باشیم.
نایب رئیس کانون عالی شورای اسلامی کار کشور تصریح کرد: اتوماسیون و تکنولوژی نه تنها تهدیدی برای نیروی کار نیست بلکه این امر کمک به وضعیت کار کارگران کرده و مدل کار را تغییر داده است. خیلی از جاها بهداشت و ایمنی کار را مرهون تکنولوژی هستیم. ما باید به تولیدکنندگان ماشینها تبدیل شویم و این را به فرصت برای زندگی کارگران تبدیل کنیم.
نماینده کارگران در شورای عالی کار ادامه داد: ندیدن فرصتهای آینده باعث میشود، نتوانیم به جلو حرکت کنیم. برای ایجاد اشتغال در مسائل مرتبط با مسایل آینده کار باید به روشهای مرتبط با بازار کار توجه کنیم. همچنین باید بحث گفتگوی اجتماعی را جدی گرفت و دنبالهرو مسائل نباشیم.
این فعال کارگری تصریح کرد: آماده نبودن برای شرایط تکنولوژیک تهدید است، نه خود تکنولوژی. نظام حقوقی ما متناسب با این شرایط نیست و شرایط حقوقی به هیچ عنوان فراهم نیست. مولفههای کار شایسته را باید به موضوع کار در آینده تبدیل کنیم و ارتباط بدهیم.
او ادامه داد: ما هنوز به معیارهای کار شایسته نرسیدهایم. یکی از چالشها در خصوص کار، تحریمهای ظالمانه علیه کشور است که بازار کار و زندگی کارگران را تهدید میکند. برای مقابله با این شرایط ما باید به راهکار مشترک برسیم.
یکی از مبناییترین اصول سازمان بین المللی کار، آزادی کارگران و کارفرمایان برای چانهزنی جمعی است ایران به عنوان یکی از بنیانگذاران و اعضای اصلی هیات مدیره سازمان تاثیر قابل توجهی در مسیرها و رویکردهای تاکنون طی شده در سازمان داشته است و متقابلا از خدمات سازمان به ویژه درخصوص سهجانبهگرایی، کمکهای فنی سازمان، استانداردها، تبادل اطلاعات و دانش و تبادل نظر با گروههای کارگری و کارفرمایی برخوردار شده است.
خانم دیتی آندرس (مدیر بخش اصول و حقوق بنیادین کار سازمان بینالمللی کار) در همایش ملی آینده کار به ایراد سخنانی پرداخت.
آندرس در ابتدای صحبتهایش ضمن ابراز تاسف، مراتب تسلیت و همدردی خود را برای قربانیان حادثه سیل اخیر در ایران اظهار داشت و ابراز امیدواری کرد که شرایط آنها به زودی بهبود یابد.
مسئول مقاولهنامههای حقوق بنیادین (ILO) سپس با خاطرنشان ساختن اینکه بسیاری از سخنرانان همایش به صدمین سال تاسیس سازمان بینالمللی کار اشاره کردند، گفت: برای من افتخار بزرگی است که از طرف این سازمان در اینجا حضور داشته باشم.
وی سپس درخصوص دستاوردهای ۱۰۰ سال اخیر سازمان کار گفت: این دستاوردهای تاریخی در حوزههایی همچون ارتقای کار شایسته و توسعه اجتماع اقتصادی میباشد. شایان ذکر است که امپراطوری پارس همچون بسیاری از کشورها که به رغم اینکه در خلال سالهای جنگ جهانی اول اعلام بیطرفی کرده بودند، از جنگ خسارتهای بسیاری دید. بعد از جنگ جهانی اول بسیاری از کشورها با مسائلی همچون فزونی تقاضای کار و به ویژه کار زنان مواجه شدند. برخی کشورها از جمله ایران با ایجاد سازمان بینالمللی کار به این تقاضاها تلاش کردند که پاسخی درخور دهند.
مسئول مقاولهنامههای حقوق بنیادین (ILO) ادامه داد: ایران به عنوان یکی از بنیانگذاران و اعضای اصلی هیات مدیره سازمان تاثیر قابل توجهی در مسیرها و رویکردهای تاکنون طی شده در سازمان داشته است و متقابلا از خدمات سازمان به ویژه درخصوص سهجانبهگرایی، کمکهای فنی سازمان، استانداردها، تبادل اطلاعات و دانش و تبادل نظر با گروههای کارگری و کارفرمایی برخوردار شده است.
آندرس مجدداً با اشاره به صدمین سال تاسیس این نهاد مهم گفت: سازمان گزارشی را تحت عنوان آینده کار به همین مناسبت ارائه داده است. کمیسیونی جهانی نیز برای بررسی آینده کار ایجاد شده که موضوع همین همایش نیز میباشد.
وی سپس به برخی اصول و موازین آینده کار که از سوی دیگر سخنرانان نیز در همایش ملی آینده کار مطرح شده بود، اشاره کرد و گفت: به تحولات درون روابط کار باید شکل داد. باید آیندهای را بسازیم که خواستار آن هستیم. به برخی اصول سازمان که قبلا ایجاد شده باید توجه کرد. این اصول توسط معاهده ورسای، بیانیه فیلادلفیا، اعلامیه سال ۱۹۹۸ حقوق بنیادین کار و اعلامیه سال ۲۰۰۸ برای جهانی سازی کار عادلانه و ... قبلا اعلام شده است. این اصول برای فعالان کارگری و کارفرمایی مردان و زنان و همه مبنای الهامبخشی بودهاند.
وی خاطرنشان ساخت: یکی از مبناییترین این اصول، آزادی کارگران و کارفرمایان برای چانهزنی جمعی که در مقاولهنامههای ۸۸ و ۸۷ ذکر شده، است. صرفنظر از اینکه کشورها به این مقابلهنامهها پیوسته باشند یا خیر اجرای موثر اصول بنیادین از جمله مبحث آزادی برای چانهزنی که شامل حق اعتصاب صلحآمیز میشود، میتوانند در مقام ضربهگیر و سدی در برابر بحرانهای اجتماعی عمل کرده و از طرفی دیگر از نابرابریها در بازار کار بکاهند و این موضوع بهرهوری کار را ارتقا میبخشد. کشورهایی که قبلا رویکرد خوبی به این مسائل داشتند توانستند بحرانهای اجتماعی را پشتسر بگذارند. آنها که این کار را نکردند اکنون دیگر روی به اصلاح در این حوزه آوردهاند.
مدیر بخش اصول و حقوق بنیادین کار سازمان بینالمللی کار ادامه داد: یکی دیگر از اصول مهم برابری در حرفهها و مشاغل در ارتباط با پرداخت برابر در کار همارزش است که در کنوانسیون شماره ۱۱۹ مطرح شده است.
خانم آندرس گفت: بسیاری کشورها به ائتلاف برای پرداخت برابر پیوستند چراکه فهمیدند این مسئله برای سودمندی کارشان ارزشمندتر و موجب تقویت اقتصاد کشورشان میشود.
وی افزود: کار کودک و کار اجباری در دنیا محکوم شده است. ما پیشرفتهایی در این حوزه در سرتاسر جهان دیدهایم. البته پیشرفت مداوم این موضوع نیازمند این است که خواست سیاستی قوی و بازرسی کار قدرتمند داشته باشیم. همچنین باید تمرکز ویژهای بر کف حمایتهای اجتماعی، ایمنی کار، ساعات کار و دستمزدها وجود داشته باشد.
مدیر بخش اصول و حقوق بنیادین کار سازمان بینالمللی کار اظهار داشت: موضوع آینده کار نیازمند داده است تا بتوان روندها را پیشبینی کرد. هوش مصنوعی، فناوریهای نوین، اقتصادی دیجیتال و ... نیاز به تمهیدات ویژه دارند. گفته میشود که در آینده ۱۴ درصد مشاغل با اتوماسیون مواجه خواهند شد. همچنین ۳۱ درصد مشاغل نیز به صورت عمیق با تحول مواجه میشود. بسیاری افراد بالغ در آینده بر آینده کار نیازهای مهارتی را نخواهند داشت. برای این مسئله باید چارهاندیشی شود.
وی گفت: بحث تغییرات اقلیمی و کمبود منابع برای مواجه با آن محور کلان دیگری است که میبایستی به آن توجه شود. این موضوع به شکلی نابرابر افراد فقیرتر را تحت تاثیر قرار میدهد. کلانروندها همه کشورها از جمله ایران را متاثر کردهاند. دولتها باید پاسخ مناسبی در راستای تامین منافع مردم خودشان به آنها بدهند.
آندرس اظهار داشت: در موضوع سهجانبهگرایی و نمایندگی افراد در بازار کار باید بازاندیشی شود تا همه بتوانند صاحب صدا و نظر باشند.
وی درخصوص تحریمها اظهار داشت: من واقف به بحرانهای اقتصادی ناشی از تحریمها و دوران سختی که در آن هستیم، میباشم. در این شرایط به سیاستهای هوشمندانه و نهادهای فراگیر بازار کار نیاز است. گفتوگوی اجتماعی در راستای کاهش بحران بین کارگران و کارفرمایان باید شکل گیرد.
مدیر بخش اصول و حقوق بنیادین کار سازمان بینالمللی کار در پایان گفت: برای کاهش اثر تحریمها سازمان کار متعهد به همکاری با شما است. این مهم از طریق آوردن فناوریها تسهیل دانش و به واسطه همکاریهای نزدیکی که شکل گرفته پیش خواهد رفت و همراهی دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در ایران امیدواریم به واسطه این همکاریها، آینده روشنتری را برای بازار کار ترسیم کنیم.
شرکای اجتماعی استراتژی ملی آینده کار در کشور را باید تدوین کنند
رئیس موسسه کار و تامین اجتماعی گفت: شرکای اجتماعی استراتژی ملی آینده کار در کشور را باید تدوین کنند. نهادهای بازار کار در تناسب با تحولات میبایستی دگرگون شوند.
محمدرضا سپهری (رییس موسسه کار و تامین اجتماعی) در همایش ملی آینده کار گفت: سازمان بینالمللی کار ترویج کار انسان محور را دنبال میکند. ما نیز باید انسان و کرامت انسانی را در مرکز توجه قرار داده و حفظ کنیم.
وی ادامه داد: کار شایسته نیازهای انسان را تنها از لحاظ درآمد و معیشت حفظ نمیکند بلکه کرامتها را هم حفظ میکند و جلوی تبعیضها را هم میگیرد. حمایتهای اجتماعی نیز تنها شامل بیمه و تامین اجتماعی نمیشود بلکه تمام نیروهای کار را در زمان سالخوردگی، بازنشستگی، ازکارافتادگی و در مواجهه با بحرانهای اجتماعی پوشش خواهد داد.
وی افزود: تغییرات کلان جمعیتی، فناوری و اقلیمی بر آینده کار موثر خواهند بود. نیروی کار آینده با چالشهای زیادی از جمله مهاجرت روبهرو خواهد شد. همچنین رشد جمعیت جوانان و سالمندان بسیار حائز اهمیت است. شایان توجه است نسل فعلی یادگیری را مطابق با سلیقه اجتماعی میخواهد. این نسل کارکنان فراگیر و دانشی را در خودش جای داده است.
وی تاکید کرد: ما باید فضای انعطافپذیری را در محیطهای کار خودمان بپذیریم. رهبران تصمیمگیر در کشور باید به این مهم بپردازند که ما در شرایطی هستیم که تغییرات بسیار زیادی در حوزه فناوری رخ داده است. ما اکنون در حال رفتن به سمت انقلاب صنعتی چهارم هستیم که تغییرات تکنولوژیک را در خود جای داده است.
سپهری اظهار داشت: انعطافپذیری بدین معنا که کار در هر زمان و مکانی انجام میشود موضوع آینده کار خواهد بود. البته همزمان با تغییرات محیطی و اقلیمی را هم داریم. از همین رو میبایستی به دنبال مشاغل سخت هم باشیم تا با کمک انرژیهای تجدیدپذیر محیط زیست را حفظ کنیم.
وی تاکید کرد: با همان شکل سازماندهی گذشته تشکلهای کارگری و کارفرمایی نمیتوانیم با تغییرات پیشرو مواجه شویم. باید پیامکهای جهانی شدن را رصد کنیم و سیستمهای حمایتی را در مواجه و تطابق با آنها شکل دهیم.
رئیس موسسه کار و تامین اجتماعی خاطرنشان ساخت: پیامدهای تغییرات در نیروی کار انسانی ما را با جنگ استعدادها مواجه میسازد. برای استعدادهای موجود در کشور خودمان باید چارهاندیشی کنیم. تمام کشورها در حال حاضر متخصصان حوزه شبکه فناوری اطلاعات و امنیت را جلب میکنند. ما نیز باید این استعدادها را حفظ کنیم. پیروزی در این جنگ و عرصه بسیار مهم است.
وی ادامه داد: یادگیری در حال حاضر به سمت مدرن شدن میرود. دانشگاههای معروف دنیا از قبیل استانفورد و ... در حال حاضر به این میاندیشند که چه تعداد فارغالتحصیلان آنها به بازار کار پیوستهاند. دانشگاههای ما نیز باید به این مسئله بپردازند و از همین رو برای تحقق این موضوع باید بین آنها ایجاد مسابقه و رقابت کرد.
وی تاکید کرد: شبکههای اجتماعی محملهای اصلی یادگیری هستند. امروز یادگیری بر مبنای نظریه پیوندگرایی است یعنی اینکه چقدر میتوانیم خودمان را با محیط پیرامونمان و عرصههای مختلف دنیا تطبیق دهیم. انعطاف در سیستمهای آموزشی و دانشگاهی و مراکز فنی و حرفهای لازم است.
سپهری افزود: مهارتهای رسانهای، فناوری، زندگی، شغلی و به طور کلی مهارتهای نرم روز به روز اهمیت بیشتری مییابند. تجربیات جهانی را در حوزه آینده کار میبایستی بومیسازی کنیم.
رئیس موسسه کار و تامین اجتماعی در پایان اظهار داشت: این موسسه برای انتقال تجربیات یادشده کتبی را منتشر خواهد کرد. به پیشنهاد من شرکای اجتماعی استراتژی ملی آینده کار در کشور را باید تدوین کنند. نهادهای بازار کار در تناسب با تحولات میبایستی دگرگون شوند. باید شبکهای بین موسسات برای پاسخگویی به نیازها ایجاد شود تا دانشمان کاربردی شود. برای ایدههای نوآورانه باید ظرفیتسازی کنیم و سیستمهای اطلاعات و آمار کار باید بروز شوند. همچنین از توسعه کسب و کارهای دانشبنیان نیز باید حمایت به عمل آوریم.
پیام معاون مدیر کل سازمان بین المللی کار به همایش ملی آینده کار
پیام معاون مدیر کل سازمان بین المللی کار "Greg Vines" به همایش ملی آینده کارامروز در همایش ملی آینده کار قرائت شد.
متن بیانیه بدین شرح است: بسیار خرسندم که امروز حامل پیام سازمان بین المللی کار در همایش شما با موضوع کمیسیون جهانی سازمان بین المللی کار در مورد آینده کار هستم. باید عذرخواهی کنم که امکان حضورم در جمع شما میسر نشد، اما امیدوارم در رویدادهای آینده کار در سال جاری بتوانم به شما ملحق شوم. مراسم سده سازمان بین المللی کار فرصتی است برای انعکاس اهداف ما و برنامه ای که برای آینده داریم.
دنیای کار در حال تحول بی سابقهای است. در حالی که این تغییر فرصت زیادی برای بسیاری فراهم می کند، اما برای دیگران، احساس عمیق بی ثباتی، اضطراب و حتی نگرانی را ایجاد می کند.
در چنین فضایی، یکصدمین سال تأسیس سازمان را آغاز کردهایم با ارائه گزارش کمیسیون جهانی آینده کار. کمیسیون جهانی به ریاست رئیس جمهور آفریقای جنوبی آقای سیریل راوفوزا و نخست وزیر سوئد استفان لوفن، با شرکت ۲۵ عضو عالی رتبه از مناطق مختلف جهان با علائق، تجارب و دیدگاهای مختلف، به علاوه متخصصان دنیای کار تشکیل شد.
با این پیشینه، کمیسیون جهانی، کار خود را در اکتبر ۲۰۱۷ آغاز کرد که نتیجه آن، گفتگوهایی بود که توسط ۱۱۰ کشور عضو در سطوح ملی بین اعضای دولت و نمایندگان تشکلهای کارگری و کارفرمایی در مورد آینده کار به اشتراک گذارده شد. دبیرخانه سازمان بین المللی کار نیز یک گزارش، یادداشتها و مقالاتی را درباره آخرین پژوهشهای انجام شده در زمینه سیاستگذاری در خصوص موارد مذکور، برای بررسی، منتشر کرد.
اعضاء کمیسیون در جلسات خود تصمیم گرفتند که یک گزارش کوتاه و دقیق سیاستی ارائه دهند که راهنمایی برای اقدام همه ذینفعان اعم از دولتها، کارفرمایان، کارگران و اتحادیه ها برای استفاده از فرصتهای شغلی جدید و بهبود کیفیت زندگی کاری باشد.
مباحث اصلی عبارتند از:
۱- تاثیر تغییرات جمعیتی بر بازار کار و سیستمهای حمایت اجتماعی
۲- تأثیر تغییرات فناوریها بر اشتغال و مهارتها و اشکال جدید اشتغال
۳- حرکت به سوی به پایداری زیست محیطی
۴- توانمندسازی زنان برای حضور در بازارکار با توجه به نابرابریهای جنسیتی
در گزارش کمیسیون جهانی سازمان بینالمللی کار، با رویکرد انسان محور برای رشد و توسعه، ((مردم))و ((کار)) در مرکز سیاستهای اقتصادی، اجتماعی و تجاری قرارگرفته اند. گزارش کمیسیون جهانی، بر خلاف بسیاری از گزارشات، بر بحث آینده کار از لنز تکنولوژی و دیجیتالی شدن تمرکز نکرد بلکه بر افراد از طریق رویکرد انسان محور برای آینده کار تمرکز کرد. این رویکرد انسان محور شامل سه رکن اصلی است.
۱- رکن اول، افزایش سرمایه گذاری در توانمندسازی افراد برای بهره برداری از فرصت های پیش رو. این بخش تأکید خاص دارد بر توانمندسازی افراد برای هدایت مدیریت دوران گذار به دنیای دیجیتال، گذار به سیستمهای تولید عاری از کربن و گذار به زندگی کاری طولانیتر با توجه خاص به بحث برابری جنسیتی، بنابراین، حق یادگیری و آموزش به رسمیت شناخته شده است، امروزه نیازمند گسترش و ترویج حق یادگیری مادام العمر هستیم، به طوری که سیستمهای آموزشی امکان کسب مهارت، ارتقاء مهارت و بازآموزی مهارت را به عنوان بخشی از زندگی کاری برای همه فراهم کنند. همچنین نیاز به سرمایه گذاری بیشتر در سیستم های حمایت اجتماعی وجود دارد. مردم به حمایت اجتماعی از کودکی تا سالمندی، نه تنها به عنوان یک حق نیاز دارند، بلکه چنین حمایتهایی به عنوان تسهیلگر تحولات ضروری هستند. به نحوی که باعث می شوند افراد بجای مخالفت با تحولات از آنها استقبال کنند.
۲- رکن دوم، افزایش سرمایه گذاری در نهادهای کار است که در گزارش از آن به عنوان اصل و اساس عدالت اجتماعی یاد می کنند. دهه های متوالی ما در بازارهای کار قوانین، مقررات، خط مشی ها و نمایندگیها را داشته ایم که برای جلوگیری از سوء رفتار در کار طراحی شده بودند. حال همزمان با تغییرات دنیای کار توسط تکنولوژی و سایر عوامل تغییر و ظهور اشکال متنوع و جدید کار، نیاز به نهادهای جدید و قدرتمندی داریم برای اینکه این وظیفه را به طور موثر انجام دهیم. برای این منظور باید توجه خاصی به پلتفرمهای در حال ظهور یا اقتصاد گیگ شود. توسعه تکنولوژیکی و نوآوری در سازمانهای جدید فرصتهای جدیدی برای انعطاف بیشتر برای کارگران از لحاط ساعات کار ایجاد می کند، در عین حالی که قادر است نیازهای کسب و کار را هم برآورده سازد (بدون لطمه زدن به نیازهای کسب و کار).
این وضعیت همچنین پیشنهادهایی برای برابری جنسیتی دارد. زنان اغلب فرصت اشتغالی ندارند، مگر اینکه بتوانند کاری پاره وقت برای ایجاد تعادل بین کار و مسئولیتهای خانوادگی خود، بیابند. این مشاغل پاره وقت معمولاً پرداختی پایینتری دارند و امکان ارتقاء و پیشرفت کمی دارند. اعطاء فرصت به زنان و مردان برای تنظیم ساعات کاری خود، به نحوی که به آنان امکان انجام مسئولیتهای مراقبت در خانواده را بدهند، می تواند انگیزه ای قوی برای برابری، هم در کار و هم در خانه، باشد.
کمیسیون جهانی آینده کار همچنین یک تضمین جهانی با قابلیت عملیاتی شدن برای همه، فارغ از وضعیت اشتغال یا قرارداد آنها، پیشنهاد میکند. این پیشنهاد میتواند از حقوق بنیادین کار، تضمین دستمزد مکفی برای همه، تنظیم حداکثر ساعات کار، حمایت کند و بر ایمنی و بهداشت کار به عنوان حق انسانی صحه بگذارد. بر هدف عدالت اجتماعی در مقدمه اساسنامه ILO که در یکصد سال قبل در سال ۱۹۱۹ تدوین شده، تأکید شده است.
این قرارداد اجتماعی جهانی باید تضمین کند که حمایتهای بنیادین کار از تمامی کسانی که کار می کنند، اعم از بخش رسمی یا غیررسمی، اشتغال برای دیگری یا کار به عنوان مقاطعه کار مستقل، به عمل آید.
همچنین در گزارش خواسته شده است که یک حمایت دمکراتیک از بازارهای کار با احیاء نمایندگی جمعی از طریق سیاستگذاری عمومی برای ترویج آزادی انجمن ها، چانه زنی جمعی و گفتگوی اجتماعی به عمل آید.
بر این اساس نمایندگی جمعی از طریق گفتگوی اجتماعی، باید ترویج شود. همچنین درخواست شده است که سرمایه گذاری نهادی برای کمک به افراد جهت ایجاد تعادل بهتر بین زندگی کاری و شخصی انجام شود، که تکنولوژیهای جدید برای این موضوع گزینههای فوق العاده ای ارائه می دهند.
۳- رکن سوم، افزایش سرمایه گذاری در کار شایسته و پایدار است؛ زیرا کار و اشتغال اصل و جوهره فعالیت هدفمند و مولد انسانی است. ما در زمانی زندگی میکنیم که کمبود شدید و مزمن کار در جوامع بسیار شایع است. ما باید بخشهای مولدی که فرصتهای بالقوه برای اشتغال در آینده دارند را شناسایی کنیم و در آنها سرمایه گذاری کنیم.
در حالی که هر کشوری با شرایط متفاوتی روبرو خواهد شد، حوزههایی وجود دارند که اهمیت دگرگون کنندهای دارند؛ به عنوان مثال، مشاغلی که از طریق گذار به محیط زیست پایدار به وجود می آیند، اقتصاد مراقبتی و غیره.
بسیار مهم است که بدانیم امروزه بسیاری از جوامع به سمت سالمندی جمعیت حرکت می کنند و برخی دیگر باید تمرکز بیشتری بر مراقبت از جوانان کنند. در اقتصاد روستایی، از این واقعیت غفلت شده است که جمعیت بسیار زیادی وجود دارند که برای دیگری کار می کنند و ما باید بر کیفیت زیرساختهای فیزیکی و دیجیتال سرمایه گذاری کنیم.
این توصیه همچنین بر دستورالعمل های ارتقاء انگیزه کسب و کار تمرکز دارد. اینکه چگونه میتوان آنها را برای ترغیب سرمایه گذاری بلند مدت در اقتصاد مجدداً تشویق نمود.
دستور کار انسان محور نمی تواند عملی شود، مگر تمامی انگیزه های کسب و کار به سمت اهداف مالی کوتاه مدت و سود سهامداران سوق داده شوند.
گزارش همچنین یک رویکرد انسانی در تجویزهای خود دارد به نحوی که اطمینان حاصل کند تکنولوژی، زندگی کاری را بهبود می بخشد، به جای اینکه کنترل کارگران را بر فرایندهای کاری کاهش دهد. به این معنی که تکنولوژی برای حمایت از کار شایسته است نه کاستن از آن.
این چیزی است که کمیسیون برای اقدام پیشنهاد می کند. اقدامی که ما را به سمت آیندهای از کار ببرد که ما به عنوان انسان خواهان آن هستیم، نه آیندهای که به ما تحمیل می شود. برای تحقق این هدف، باید دولتها را حمایت کنیم تا کارفرمایان، بخش خصوصی و نیروی کار شاغل را هدایت کنند. در این مسیر، ارایه راه حلهای متمرکز و متعادل به چالشهای دنیای کار میتواند راه را برای تقویت قراردادهای اجتماعی باز کند. این توافق ضمنی است بین مردم و نهادها در خصوص اینکه چه چیزی عادلانه است، چه چیزی مشروع است و از آینده، زندگی و کشور خود چه می خواهند.
برای اینکه پیشنهادات، قابلیت اجرایی شدن داشته باشند، فصل پایانی گزارش کمیسیون از همه ذینفعان می خواهد که مسئولیت ساختن آینده کار عادلانه را بپذیرند. از تمامی دولتهای عضو می خواهد که استراتژی ملی در مورد آینده کار را از طریق گفتگوی اجتماعی بین دولتها، تشکلهای کارگری و کارفرمایی تهیه کنند. از سازمان بین المللی کار نیز میخواهد به عنوان کانون این دستور کار در سیستم بین المللی عمل کند و از سازمان های مرتبط نیز میخواهد که با تشریک مساعی این دستور کار را عملی کنند. در پرتو مشورت هایی مانند آنچه امروز در ایران در جریان است، و در حال حاضر در سراسر جهان نیز در حال انجام است، گام بعدی در تقویم سازمان بین المللی کار کنفرانس سده در ژوئن امسال در ژنو برگزار خواهد شد. در این کنفرانس همه اعضاء اعم از دولتها، وزرای کار، سازمانهای کارگری و کارفرمایی از سراسر جهان گرد هم می آیند. این کنفرانس سده یک بیانیه را در دستور کار خود خواهد داشت. یک بیانیه مهم در مورد آینده کار که باید در راستای سایر اسناد تاریخی سازمان بین المللی کار باشد.
امیدواریم که این بیانیه راه آینده را برای کار آینده، در آغاز سده دوم فعالیت سازمان بین المللی کار، با تعهد قوی برای کار جمعی و انفرادی از سوی اعضاء برای اطمینان از آیندهای که میخواهیم، ترسیم کند.
اجازه دهید که این طور کلام را به پایان برسانم که، زمان تغییرات پرشتاب در دنیای کار است. چالش اصلی، متوقف کردن تغییر نیست بلکه شکل دادن به تغییرات است. برای شکل دادن به تغییر باید آیندهای که میخواهیم را رهبری کنیم و آیندهای که می آید را به رسمیت بشناسیم هم فرصتهای آنرا، هم چالشهایش را.