چرا مکزیک برای اقتصاد آمریکا خطرناک است؟

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ اقتصاد آمریکا در هفته‌های گذشته تحت تأثیر تنش‌های تعرفه‌ای با سایر کشورها قرار گرفته است. ارزش سهام این کشور در ماه گذشته (May-2019) با افت 2 تریلیون دلاری مواجه شده و به 30 تریلیون دلار رسید (=39% ارزش بورس دنیا) که دومین عملکرد بد ماهانه طی 69 سال اخیر است.تشدید جنگ تجاری چین و آمریکا و همزمان شروع یک جبهه جدید با مکزیک از عوامل افت شاخص‌های بازار سرمایه در هفته گذشته است.این وضعیت کار ترامپ را برای انتخابات سخت خواهد کرد باتوجه به اینکه اکثریت مردم آمریکا سهامدار هستند.

در گزارشی دیگر و به نقل از آسوشیتدپرس  مقامات آمریکا با اشاره به کاهش سطح تولید این کشور از سیر نزولی روند رشد تولید در ماه مه خبر دادند.موسسه مدیریت عرضه و تامین کالای آمریکا نشان می دهد شاخص تولید در ماه گذشته 52.1 بوده که این رقم در آوریل 52.8 بوده است.

در حالی که گزارش های فعالیت های اقتصادی آمریکا در 33 ماه گذشته روند رشد تولیدات را نشان می دهد اما در ماه مه روند تولید با سیر نزولی روبرو شد.براساس نظرسنجی های مختلف در باره شاخص های اقتصادی ، اقدام دونالد ترامپ مبنی بر اعمال مالیات بر کالاهای وارداتی چینی و مکزیکی دلیل کاهش روند تولید در آمریکا توصیف می شود.سیاست تعرفه بر کالاهای وارداتی نه تنها روند واردات به آمریکا را دشوارتر می کند بلکه سبب گرانتر شدن کالاهای صادراتی آمریکا می شود.

دونالد ترامپ معتقد است که بخش اعظم این وضعیت ناشی از نوع رابطه با مکزیک است و بیان داشته:" مردم سالها است که می گویند باید با مکزیک گفت و گو کنیم. مشکل این است که مکزیک از آمریکا «سوء استفاده» می کند؛ می ستاند, اما هرگز چیزی نمی دهد. مکزیک, ده ها سال این طور بوده است. یا آنها تهاجم به کشورمان از طریق قاچاقچیان مواد مخدر، باندهای تبهکار، قاچاقچیان انسان و مهاجران غیرقانونی را متوقف می کنند، که به سادگی از عهده این کار بر می آیند، یا بسیاری از شرکت ها و مشاغل ما که احمقانه به آنها اجازه داده شده است که به جنوب مرز (در داخل مکزیک) منتقل شوند، از طریق وضع مالیات (تعرفه ها) به آمریکا بازگردانده خواهند شد. آمریکا به اندازه کافی تحمل کرده است...وقتی که شما مانند قلکی هستید که کشورهای خارجی سالها از شما می دزدند و فریبکاری می کنند، واژه تعرفه در حقیقت یک واژه زیباست! دیگران باید عادلانه و با احترام با آمریکا رفتار کنند. ما دیگر آن احمق ‌های سابق نیستیم."

گزارش نهادهای مالی دولت فدرال آمریکا نیز نشان می‌دهد که در سطوح مختلف مکزیک به اقتصاد ایالات متحده آسیب می‌زند و این موجب تنش و حتی در سطحی وحشت از همسایه جنوبی شده که به بررسی دلایل و چرایی آن پرداخته می‌شود.

چرایی ترس ترامپ از مکزیک

مهم‌ترین سوالی که در شرایط کنونی به ذهن متبادر می‌شود؛ چرایی ترس و دلهره دولت آمریکا از مکزیک است.در هفته‌های گذشته مصاحبه و توییت‌های متعددی از طرف ترامپ دیده شده که او از وضعیت و نوع رابطه با همسایه‌اش ابراز نگرانی کرده است.ترامپ با تقبیح عملکرد اوباما در سالهای گذشته معتقد است که:" مکزیک چندین دهه است در حال منفعت بردن از آمریکا است. از طرف دیگر به خاطر اشتباهاتی که دموکرات ها مرتکب شده اند، قوانین مهاجرت ما بسیار بد است. مکزیک از آمریکا پول زیادی درآورده است و چندین دهه است این روند ادامه دارد. آنها به سادگی می توانند این مشکل را برطرف کنند. اکنون زمانی است که آنها در نهایت کاری را انجام دهند که باید پیش از اینها انجام می شد...  اگر نرخ تعرفه ها افزایش یابد شرکت ها مکزیک را ترک می کنند و به آمریکا باز می گردند. تا دیگر مجبور به پرداخت این تعرفه ها نباشند. مکزیک در حال حاضر 30 درصد صنعت خودروسازی آمریکا را گرفته است. حکومت مکزیک باید این کشور را از کارتل ها و سرکرده های گروه های قاچاق مواد مخدر پس بگیرد. تعرفه ها همچنین هدف برخورد با قاچاق مواد مخدر و نیز مهاجران غیرقانونی را دنبال می کند. 

 90 درصد مواد مخدری که وارد آمریکا می شود از مکزیک و مرزهای جنوبی قاچاق می شود. 80 هزار نفر سال گذشته در این رابطه جان خود را از دست دادند و زندگی یک میلیون نفر نیز ویران شد. سال های سال است این شرایط ادامه دارد و هیچ کاری در این باره صورت نمی گیرد. کسری تجاری ما با مکزیک یکصد میلیارد دلار است. اکنون وقت اقدام است!"

این ذهنیت منفی در گفتار و عملکرد سایر افراد حاضر در کاخ سفید نیز قابل مشاهده است.سارا سندرز سخنگوی کاخ سفید باور دارد که به رغم پیشرفت هایی که طی مذاکرات دو جانبه بین آمریکا و مکزیک انجام گرفته؛ واشنگتن همچنان به فکر اعمال تعرفه های گمرکی بر کالاهایی است که از مکزیک وارد آمریکا می شوند. او می‌گوید:"موضع ما تغییر نکرده و بر کالاهایی که از مکزیک وارد آمریکا می شوند تعرفه های گمرکی اعمال خواهد شد. ..نشست های بین دو طرف خوب پیش می روند اما در حال حاضر، ما به فکر آن هستیم تا تعرفه گمرکی را بر کالاهای مکزیکی اعمال و تشدیدکنیم. "دولت آمریکا همچنین اعلام کرده پلیس مرزی بیش از 132 هزار نفر را در سراسر مرز جنوبی با مکزیک در ماه مه بازداشت کردند. این میزان بازداشت نسبت به ماه گذشته افزایش نشان می دهد و بیشترین میزان بازداشت در دهه گذشته بوده و به سطحی رسیده که مقامات آن را بحرانی توصیف می کنند.دولت ترامپ در حوزه‌های مختلف اقتصادی،سیاسی و اجتماعی در حال فشار وارد نمودن به همسایه جنوبی برای زیر سلطه قرار دادن آن است.

کنگره علیه ترامپ

نمایندگان دمکرات و بخشی از جمهوری خواهان کنگره با انتقاد از روند موجود در روابط واشنگتن-مکزیکوسیتی آن را ناشی از یک پروپاگاندای سنگین برای تحریک مردم آمریکا در انتخابات 2020 ریاست جمهوری و دادن رای به ترامپ دانسته و وضع اقتصادی و نابرابری‌ها را بزرگتر از نوع مواجهه با مکزیک می‌دانند. ایلهان عمر، عضو مجلس نمایندگان معتقد است که:"در سال 2018 ، هفتاد درصد ثروت کل افراد جامعه آمریکا در اختیار دهک اول آن بوده و این رقم در سال 1989  شصت درصد بود و وقت آن رسیده تا اقتصادی بسازیم که برای همه آمریکایی ها و نه فقط ثروتمندان کار کند."

اعتراض جمهوری‌خواهان به جنگ تعرفه ای ترامپ علیه مکزیک  هم به تنشی درون حزبی تبدیل شده است.سناتور تد کروز از ایالت تگزاس گفته است که اعمال تعرفه بر کالاهای مکزیکی بر ای اهالی تگزاس افزایش هزینه 30 میلیارد دلاری را در پی خواهد داشت .

میشل لوجان گریشام فرماندار ایالت نیومکزیکو بیان داشته که:" تعرفه های دونالد ترامپ بر واردات از مکزیک از لحاظ اقتصادی می تواند برای این ایالت فاجعه آمیز باشد." وی با اشاره به صادرات سالانه نیومکزیکو به مکزیک به ارزش یک میلیارد و 500 میلیون دلار افزود : جنگ تجاری سبب نابودی فعالیت های تجاری در سراسر این ایالت خواهد شد.

به نقل از خبرگزاری فرانسه با وجود توافقی که آمریکا در زمینه مقابله با مهاجرت های غیرقانونی با مکزیک امضا کرده است، دموکرات ها از روشی که رییس جمهور در مناسبات تجاری خود با متحدان واشنگتن از جمله مکزیک در پیش گرفته است، انتقاد می کنند.

دموکرات های آمریکا  با کم‌ارزش خواندن توافقی که دونالد ترامپ برای جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی از مکزیک به آمریکا امضا کرده است، از جنگ های تجاری "دایمی" که ترامپ بر ضد متحدان آمریکا به راه انداخته  انتقاد کردند. برنی سندرز نامزد دمکرات‌ها در انتخابات 2020ریاست جمهوری باور دارد که:"جهان دیگر نمی تواند سیاست های ترامپ را تحمل کند. من دیگر نمی توانم این رئیس جمهور را که دایما به دنبال مناقشه و منازعه با همسایگان و متحدان آمریکا از جمله مکزیک و کانادا است، تحمل کنم."

همچنین شبکه سی ان بی سی خبر داده که گروه های مختلف تجاری آمریکا در حال بررسی اقدام حقوقی احتمالی علیه کاخ سفید بر سر وضع تعرفه بر محصولات و کالاهای وارداتی از مکزیک هستند.

واکنش مکزیک

در پی اعلام تصمیم رئیس جمهوری امریکا برای اعمال تدریجی تعرفه بر واردات از مکزیک ، رییس جمهوری این کشور گفت در برابر اقدامات دولت امریکا منفعل رفتار نخواهد کرد.

امانوئل لوپز اوبرادور اظهار کرد که مکزیک وارد جنگ تجاری نمی‌شود اما اگر ترامپ تعرفه‌ها را اجرایی کند، دولتش برنامه‌ای آماده دارد اما به جزئیات آن اشاره نکرد. وی همچنین خاطرنشان کرد که مکزیک این حق را برای خود محفوظ می‌داند که برای حل این اختلاف به داوری حقوقی بین‌المللی مراجعه کند.

همچنین بر اساس گزارش رویترز، گروه‌های تجاری مکزیک از دولت این کشور خواستند در برابر تعرفه‌های ترامپ به اقدام متقابل دست بزند. اتحادیه کشاورزان مکزیک هم اعلام کرده اگر ترامپ تهدید خود برای تنبیه مکزیک را اجرا کند، دولت باید کالاهای کشاورزی از ایالت‌هایی که از حزب ترامپ حمایت کرده‌اند را هدف بگیرد.

رئیس جمهور مکزیک ادعای همتای امریکایی خود در خصوص قاچاق انسان از مرزها را نیز رد کرد و گفت:"مکزیک به وظایف خود در زمینه سیاست مهاجرت عمل می کند. با این حال ، وی در مصاحبه مطبوعاتی وعده ای مبنی بر اقدام جدید به منظور کاهش جریان مهاجران آمریکای مرکزی از طریق مکزیک به مرزهای آمریکا نداد."

نتیجه‌گیری

ترامپ از آغاز ریاست جمهوری به سال2016 تاکنون همواره از همسایه جنوبی انتقاد نموده و معتقد است که اقتصاد آمریکا را به‌خطر می‌اندازد. بر مبنای همین تفکر با فشار به مکزیک و کانادا آنها را مجبور نمود تا پیمان نفتا را کنار گذاشته و توافقنامه جدیدی را امضاء نمایند اما این نیز برای کاخ سفید راضی کننده نبوده و حالا به‌دنبال فشار حداکثری بر مکزیک است.این مسئله حالا دولت‌مردان مکزیکی را به تکاپو انداخته که به‌دنبال راهکارهای مقابله‌ای برای کشیدن دندان طمع ترامپ باشند. مقابله به‎مثل  در حوزه ایجاد تعرفه‌های جدید واردات کالای آمریکایی  به مکزیک و متقابلا افزایش صادرات کالا به آمریکا و همراهی نکردن در سیاست‌های انقباضی مهاجرتی نمونه‌هایی از تلاش آنها برای جلوگیری از سلطه بیشتر آمریکا بر مکزیک است.از طرف دیگر فشارهای داخلی  در ایالات متحده و همراهی نکردن طیف عظیمی از نمایندگان کنگره و سنا در مقابل خواسته‌های ترامپ مسیر مقابله با مکزیکوسیتی را با چالش‌های فراوانی روبرو نموده است.

نویسنده : حسین درجانی- پژوهشگر مطالعات آمریکا