گوساله هایی که دل صاحبانشان را کباب می کنند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما قاچاق گسترده گوشت در سال گذشته و کمبود آن در قصابی ها و مراکز توزیع باعث شد قیمت این ماده غذایی  در یک بازه زمانی کوتاه بیش از دو برابر جهش پیدا کند؛ پس از این اتفاق در یک برنامه ریزی ملی تدابیری اندیشیده شد تا هم بازار کنترل شود و هم تولید افزایش یابد؛ نظارت شدید بر دامداری ها و کنترل سفت و سخت مرزها از جمله این تدابیر بود؛ با این اوصاف اما گوشت همچنان گران است.

تب گوش از سال گذشته تا کنون پایین نیامده است. گویا هیچ یک از آنتی بیوتیک ها و مسکن ها و شوک های دولتی نتوانسته است گوشت را به قیمتی برساند که همسو با جیب بیشتر اقشار جامعه باشد.

به چند قصابی در نقاط مختلف شهر سر زدم؛ قیمت تابلوها می گفت یک کیلو گوشت گوسفندی مرغوب بین 95 تا 110  و یا حتی 120 هزار تومان به فروش می رسد و گوشت گوساله بین 75 تا 85 هزار تومان می چرخد؛ این در صورتی است که سال گذشته و درست قبل از پرواز بدون فرود قیمت ها، گوشت قرمز نصف این رقم به فروش می رسید؛ تنها چیزی که این روزها با روزهای اوج گرفتن قیمت گوشت تفاوت کرده  این است که یخچال قصابی ها و مراکز توزیع گوشت شکایتی از کمبود عرضه ندارند.

حالا که عرضه زیاد است چرا قیمت ها در بازار کاهش پیدا نکرده است؟! این سوالی بود که باید جوابش را پیدا می کردم.

گذری در بزرگترین بارانداز دام غرب آسیا

دامشهر؛ شهرکی قرار گرفته در شمال غربی استان قم که با 1700 واحد دامداری سبک و سنگین به عنوان بزرگترین شهرک دامی غرب آسیا شناخته می شود، جایی که می توانستم جواب بخشی از سوال هایم را بیابم.

 در یکی از میدان های اصلی آن، جمع زیادی از دامداران به همراه گوسفندانشان حضور داشتند؛ گوسفندانی که پروار شده بودند برای فروش.

در آن شلوغی و همهمه خرید و فروش، چیزی که خیلی پر رنگ به نظر می رسید  حضور دلالانی بود که در بازار فروش دام به آنها چوبدار می گفتند.

چوبدارها تنها خریداران دام زنده از دامدارها بودند؛ آقای رضایی یک از دامداران شهرک دامشهر بود که بیش از 10 گوسفند برای فروش آورده بود؛ به گفته او، دلالان گوسفند زنده را کیلویی 40 هزار تومان از دامدار می خرند.

وقتی از او پرسیدم چرا قیمت گوشت در بازار حدود دو برابر و نیم این قیمت است گفت: این سوال ما هم هست؛ او می گفت: زحمت اصلی چاق کردن گوسفند و تامین گوشت بازار به عهده دامدار است اما کمترین سود و بهره را از این سفره می برد.

پای درد دل ها که باز شد دامداران از من خواستند سری به گاوداری هایشان هم بزنم.

گوساله هایی که گاو شدند!

مشکل دیگرشان نبود مشتری برای گوساله ها بود؛ گوساله هایی که گاو شده بودند و دل صاحبانشان را آب که نه، کباب کرده بودند!

یکی از آنها می گفت: پروار کردن گوساله کیلویی 28 هزار تومان آب می خورد با این حال ما حاضریم این گوساله ها را کیلویی 25 هزار تومان بفروشیم اما حتی دلال ها هم حاضر به خرید نیستند.

یکی از گاوداران که صاحب بیش از 200 گوساله چاق شده بود، علت مشتری نداشتن گوشت گوساله را واردات گوشت به کشور می دانست.

حرفش مستند بود چرا که آقای احمد مقدسی رئیس انجمن گاوداران کشور هم انباشت دام زنده در دامداری ها را تایید کرده و گفته : وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده برای حمایت از تولید کنندگان، از حجم گوشت وارداتی کاسته و واردات دام زنده را نیز ممنوع کرده است.

این در صورتی است که به گفته علیرضا رفیعی رئیس سازمان دامپزشکی کشور در سه ماه ابتدایی امسال 45 هزار تن گوشت به کشور وارد شده که دو برابر میزان مشابه سال گذشته است.

عجب آشفته بازاری است؛ یکی از اصلی ترین و اساسی ترین خوراک مردم حالا در کش و قوس نابسامانی هاست؛ گوساله های تولید داخل زیادند اند و بی مشتری، قیمت گوشت قرمز هم با وجود کاهش قیمت دام زنده همچنان بالاست.

به سراغ دلالان رفتم؛ همان قشری از جامعه که هر وقت در بازار محصولات مختلف، نابسامانی به وجود می آید، همۀ تقصیرها را به گردن آنها می اندازند؛ در مورادی مشابه پیدا کردن دلالان کار چندان راحتی نیست و معمولا از آنها به عنوان دست های پشت پرده یا مافیا یاد می کنند اما در بازار خرید و فروش دام زنده، دلالان به راحتی رخ نشان می دادند.

 در این میان هیچ نظارتی، نه از سوی اداره کل دامپزشکی استان و نه از سوی سازمان جهاد کشاورزی وجود نداشت.

با یکی از چوبدارها وارد گفتگو شدم؛ او هیچ ابایی نداشت که خود را واسطه معرفی کند، اما معتقد بود سهم اندکی از این فروش دارد و معتقد بود قصاب ها عامل پایین نیامدن قیمت گوشت هستند.

سر نخ ماجرا در قصابی ها

سر زدن به چند قصابی در نقاط مختلف شهر مقصد بعدی ام بود؛  قیمت تابلوها برای گوشت گوسفندی کمتر از 95 هزار تومان نبود؛ برخی از قصاب ها حاضر به گفتگو نشدند؛ برخی بالا بودن قیمت گوشت را قبول نداشتند و برخی هم می گفتند دلالان بیشترین سود را می برند.

یکی از قصاب ها که قیمت گوشت هایش پایین تر از جاهای دیگر بود می گفت: بازار جوری شده است که هر کس هر قیمتی دلش بخواهد می دهد؛ او قبول داشت که برخی قصاب ها خود عامل گران ماندن گوشت هستند؛ از طرفی می گفت: دلال ها هم که این روزها همه جا هستند.

همه چیز آشفته به نظر می رسید؛ هیچ کس تقصیر را به گردن نمی گرفت؛ دامدار دلال را مقصر می دانست، دلال قصاب را و قصاب دلال را.

از یکی از قصاب ها در مورد بازرسی های تعزیرات پرسیدم؛ اینکه تا چه حد بر قیمت ها نظارت دارند؛ در جواب گفت: خیلی وقت است که هیچ بازرسی اینجا نیامده.

جای خالی نظارت ها

آنچه نقطه مشترک سرکشی های میدانی من در بازار گوشت بود، یک کلید واژه بود. " نبود نظارت"؛ نبود نظارت بر قیمت تابلوهای مراکز توزیع گوشت، نبود نظارت بر فروش دام زنده در باربندهای پرورش دام، نبود نظارت بر فعالیت واسطه ها؛ و شاید این درد در همه جای کشور باشد که ما همچنان وجود گوشت را در سفره های مردم کمرنگ می بینیم.

فردای همین روز برای حضور در کارگروه تنظیم بازار، به استانداری رفتم؛ فرصت را غنیمت شمردم تا از مدیران مربوطه در مورد این نابسامانی بپرسم.

 آقای همت معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان، نبود خریدار برای گوساله ها را تایید کرد و گفت: شکایت های بسیاری از سوی دامداران به ما ارسال شده است؛ او از معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار و اعضای کارگروه تنظیم بازار خواست با آزاد گذاشتن فروش دام به خارج از استان و کم کردن سخت گیری ها نسبت به عرضه گوشت، مسیر فروش دام سنگین را هموار کنند.

از طرفی اعضای کارگروه تنظیم بازار معتقد بودند توانسته اند تا حدی آرامش را در بازار فروش گوشت گوسفندی ایجاد کنند چرا که با وجود افزایش قیمت گوشت گوساله در یکی دو ماه اخیر ، گوشت گوسفند گران نشده است.

از آقای سیجانی رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت در مورد اینکه آیا گوشت قرمز قیمت مصوب دارد یا نه پرسیدم؛ آقای سیجانی می گفت : گوشت قیمت مصوب ندارد و به دلیل نوع کیفیت آن ( پر چربی بودن، گوشت راسته یا با استخوان بودن و گوسفند نر یا میش پیر بودن و ...) نمی توان برای آن نرخ ثابتی تعیین کرد چرا که نرخ بر اساس نظر کمیته ویژه نظارت بر قیمت گوشت تغییر می کند.

به گفته آقای سیجانی این کمیته با حضور نماینده ای از دامداران، رئیس اتحادیه قصاب ها، نماینده جهاد کشاورزی استان و رئیس هیئت بازرسی سازمان صمت تشکیل می شود.

آقای جعفری رئیس بازرسی اصناف استان از آخرین نرخ تعیین شده برای گوشت گفت؛ اینکه تا اطلاع ثانوی آن قیمتی که قصابی ها باید روی تابلو ها درج کنند این قیمت هاست:

گوشت میش: 70 هزار تومان، گوشت بره سبک: 85 هزار تومان، گوشت بره سنگین: 80 هزار تومان و گِرد رون: 95 هزار تومان.

کف و سقف قیمت گوشت گاو و گوساله هم از 65 هزار تومان تعیین شده تا 85 هزار تومان.

مردم گوشت گران نخرند!

مسئولان چاره رفع برخی گران فروشی ها را در دست خود مردم می دانستند.

آقای سیجانی به پویش #گران_نخریم و #بی_قیمت_نخریم اشاره کرد و گفت: این مردم هستند که می توانند به ما و خودشان کمک کنند تا با برخی موج های گرانی مبارزه کنیم.

او همچنین به  نرم افزارهای موبایلی 124.ir یاد کرد که در آن میانگین قیمت برخی کالاها در سطح کشور قید شده است.

قیمت گوشت را در همان نرم افزار جستجو کردم که قیمت گوشت گوسفندی مخلوط را بین 75 تا 90 هزار تومان تعیین کرده بود و گوشت گوساله مخلوط را بین 64 تا 77 هزار تومان.

در همین خصوص از آقای ریاضی مدیر کل تعزیرات حکومتی استان در مورد شکایت های واصله به این اداره کل درباره قیمت گوشت قرمز پرسیدم.

او گفت: در این زمینه شکایت های چشمگیری از طرف مردم ثبت نشده است.

آقای ریاضی هم مثل آقای سیجانی نقش مردم را در این خصوص پر رنگ می دانست و با نام بردن از چند قصابی در سطح شهر گفت: قصابی های بسیاری هستند که جانب انصاف را رعایت می کنند و قیمت مناسبی روی تابلوهایشان درج می کنند.

نقطه نظرات مدیران حاضر در جلسه یکی پس از دیگری ارائه می شد، اما دریغ از راهکاری منطقی و کاربردی ؛ این نشست نام « کارگروه تنظیم بازار» را یدک می کشید اما آنچه در آن احساس نمی شد راهکاری برای تنظیم آشفته بازار گوشت قرمز بود؛ مسئولانی که راه حل این مشکل را خرید از چند قصابی محدود در شهر می دانند، آیا لحظه ای به این موضوع اندیشیده اند که چند قصابی با انصاف چگونه می توانند پاسخگوی نیاز جمعیت یک میلیون و سیصد هزار نفری قم باشند؟

در مسیر بازگشت از جلسه استانداری به یک کبابی در یکی از خیابان های معمولی سر زدم؛ نزدیک ظهر بود و بوی کباب همه خیابان را برداشته بود؛ از صاحبش پرسیدم تاثیر گران شدن گوشت بر کاسبی شما چطور بوده است؟!

می گفت: سالهاست کبابی دارم ؛ یک زمانی بود که هر از چند گاهی هم بی پولها می توانستند کباب بخورند ، هم پول دارها!

صاحب کبابی برایم از کم شدن مشتری هایش در ماه های اخیر گفت و من غرق در بوی کبابی بودم که همه خیابان را برداشته بود و هر لحظه ممکن بود آدمی گرسنه از آنجا رد شود و توان خرید یک سیخ کباب را نداشته باشد!

آقانوری – خبرگزاری صدا و سیما - قم