به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما ، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در نشست رایسینا در هند صحبت کرد. مشروح سخنان او به شرح زیر است:
-مجری: آقای ظریف از این که در اجلاس رایسینا حضور پیدا کردید از شما متشکرم. ما امسال شاهد بیان احساسات زیادی در خیابانهای ایران بودیم. مردم به سبب ترور (سردار) سلیمانی و همچنین سقوط هواپیما در حال عزاداری هستند. نظر شما در ارتباط با تحولات در ایران طی چند ماه گذشته چیست؟
-ظریف: از این که از من برای حضور در این نشست دعوت کردید از شما سپاسگزارم. فکر میکنم تحولات چند هفته گذشته بسیار ناراحت کننده و منعکس کننده مشکلات جدی در آمریکا در ارتباط با منطقه ماست. نخست این که آنها تنها از منظر خود به همه مسائل نگاه میکنند نه از دید مردم این منطقه. زمانی که آنها یک ژنرال محبوب را در عراق ترور کردند، در واقع حق حاکمیت عراق را نقض کردند، آنها همان گونه که پمپئو در توئیتر خود اعلام کرد، فکر میکردند که مردم در خیابانهای تهران و بغداد در حال رقص و پایکوبی هستند. در واقع او تصویر یک تجمع کوچک از مردم را منتشر و در توئیتر خود اعلام کرد ما این اقدام را در منطقه انجام دادیم و مردم در حال رقص و پایکوبی هستند. این اقدام نشان دهنده دو اقدام خطرناک است و زمانی که این دو با یکدیگر ادغام میشوند اوضاع خطرناکتر میشود. این دو موضوع شامل نادیده گرفتن و تکبر میشود. زمانی که شما به یک متکبر بی اعتنا تبدیل میشوید یک فاجعه رخ خواهد داد به ویژه اگر شما قدرت زیادی داشته باشید. این مسئله سبب ایجاد آشوب در منطقه شده است. اکنون شما شاهد واکنشها بوده اید نه فقط در ایران. من از شنیدن این موضوع متعجب شدم که در ۴۳۰ شهر هند، تظاهراتی و تجمعاتی برای گرامیداشت یاد سردار سلیمانی برگزار شد. آنها به تروریسم آمریکایی اعتراض کردند. در ۴۳۰ شهر در هند. آمریکا از نیروهای نیابتی سخن میگوید. آیا ما در هند نیروی نیابتی داریم؟ آیا نیروی نیابتی که ما در عراق داریم شامل میلیونها نفر میشود؟ زیرا میلیونها نفر به خیابانهای عراق آمدند تا یاد او (سردار شهید سلیمانی) را گرامی بدارند. در ایران، ما شاهد کشوری هستیم که مردم در آن میتوانند رویکردهای خود را بیان کنند. گاهی اوقات آنها این رویکردها را به شیوه تند بیان میکنند و گاهی اوقات واکنش آنها تند است. اما حقیقت امر این است که ما در چند شب گذشته شاهد اعتراضات مردم در خیابانهای تهران بودیم که تصور میکردند در مورد حقیقت طی چند روز به آنها دروغ گفته شده بود.
این یک وضعیت کاملا جدی بود. ما بر این باوریم که این حقیقت وجود دارد که ما خیلی زود حقیقت ماجرا را اعلام کردیم. البته اگر به شرایط مشابه نگاهی بیندازید میبینید که ما خیلی زود حقیقت را اعلام کردیم، زیرا رویدادهایی رخ داد که پس از دو یا ۱۰ سال مشخص شده است و هیچ کسی مسئولیتی را قبول نکرده است. نیروهای نظامی به اندازه کافی شجاع بودند و مسئولیت این ماجرا را خیلی زود بر عهده گرفتند. اما مردم حتی از این تأخیر دو روزه خشمگین هستند. انتظار میرفت که مردم چنین واکنشی داشته باشند و آنها میگویند دولت باید اطلاعات را زود منتشر میکرد البته من به عنوان وزیر امور خارجه و شخص رئیس جمهور تا عصر روز جمعه از ماجرا اطلاع نداشتیم و ما مطمئن بودیم که مردم جمعه شب یا صبح روز شنبه در جریان ماجرا قرار خواهند گرفت و ما توانستیم این کار را انجام دهیم. اما ارقام را مقایسه کنید. ۹ تا ۱۰ میلیون نفر طی چند روز نه تنها در تهران بلکه در شهرهای مختلف در ایران و عراق و لبنان و هند و روسیه به خیابانها آمدند تا یاد سردار سلیمانی را گرامی بدارند. این خود گویای ماجراست. شما نمیتوانید ۹ میلیون نفر را با توسل به زور و اجبار به خیابانها بیاورید. این اتفاق نمیافتد. شما هم نمیتوانید هشت هزار نفر در دهلی و ۹ هزار نفر را در بمبئی به توسل به اقدامات نیابتی به بیرون بکشانید؛ بنابراین آمریکا باید دوباره در ارتباط با منطقه ما فکر کند. آنها در حال ارتکاب اشتباه هستند و آنها یکی پس از دیگری اشتباه میکنند. اکنون ما شاهد این فاجعه شلیک به سوی یک هواپیمای غیر نظامی هستیم. این حادثه تصادفی بود، اما در نهایت این شلیک انجام شد و ۱۸۰ خانواده به سبب از دست دادن افراد جوان و به شدت با استعداد عزادار شده اند. ما انسانهای با استعدادی را از دست داده ایم. چرا این اتفاق رخ داد، زیرا یک بحران وجود داشت. این افراد اشتباه کردند که یک اشتباه نابخشودنی است، اما این اتفاق در زمان بحران رخ داد. ما باید از این موضوع اطمینان حاصل کنیم که جلوی این بحران را بگیریم. من صبح امروز به سخنان دوستم سرگئی لاوروف گوش دادم که پیشنهاداتی در ارتباط با برقراری صلح و امنیت در منطقه خلیج فارس سخن گفت. من سال گذشته یک معاهده عدم تخاصم را پیشنهاد کردم که او از آن استقبال کرده بود. امسال، در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد رئیس جمهور ما ابتکار عمل صلح هرمز یا امید را پیشنهاد داد. این شبیه به همان چیزی است که او پیشنهاد کرد. اساسا این نسخه هلسینکی است که ما یک سری اصول را ارائه کردیم که شامل عدم مداخله، عدم تخاصم، حل و فصل مسالمت آمیز مناقشهها، احترام به حق حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها، به همراه مجموعهای از اقدامات در راستای اعتماد سازی از همکاری در زمینه امنیت هستهای گرفته تا همکاریهای نظامی، شفاف سازی در ارتباط با مسائل نظامی حتی در زمینه کاهش تسلیحات میشود. ایران از این موضوع منتفع خواهد شد اگر که ما خواستار کاهش تسلیحات شویم، زیرا هزینههای نظامی ما در حال حاضر در پایینترین سطح در منطقه قرار دارد. عربستان سعودی ۶۷ میلیارد دلار را صرف تهیه و تدارک (تسلیحات) میکند. کل هزینههای نظامی ما در سال گذشته شامل ۱۶ میلیارد دلار بود؛ بنابراین ما از کاهش هزینههای نظامی استقبال میکنیم. همه اینها میتوانند بخشی از این بستهای باشند که ما آن را امید مینامیم، زیرا ما در این منطقه به امید نیاز داریم. ما باید از شر این مسائل خلاص شویم، زیرا این روند سبب میشود نسل جوان در کل منطقه شاهد یک آیندهای نامشخص باشند. این روند باید تغییر کند. اگر ما میخواهیم سبب بازگشت جوانان خود شویم و سبب تزریق امید به نسل جوان خود و سبب رشد آنها شویم، باید تلاش کنیم. ما خوشحالیم که هند یک جمعیت جوان باهوش و توانمند دارد که در خارج هستند و البته این یک دارایی بزرگ محسوب میشود، اما ما باید آنها را در داخل کشور داشته باشیم. فکر میکنم دیگر کشورهای منطقه هم باید شاهد حضور این افراد در داخل کشورشان باشند؛ بنابراین ما باید سبب ایجاد امید در منطقه خود شویم تا آنها بتوانند باز گردند.
-مجری: اجازه دهید به اصل ماجرا باز گردیم. همه این تحولات از زمانی آغاز شد که آمریکا از برجام خارج شد و در واقع توافق هستهای را نقض کرد. اکنون در ارتباط با توافق هستهای و بیانیه گروه"ای ۳ "که اعلام کردند ساز و کار تأمین مالی را اجرایی کرده اند. اما این ساز و کار تا کنون موثر نبوده است. شما هم طی چند ماه گذشته به تدریج تعهدات خود را کاهش دادید. گروهای ۳ در روز ۱۲ ماه ژانویه با صدور بیانیهای اعلام کرد ما به برجام متعهدیم، اما از ایران میخواهیم همه اقدامات را به شکل اولیه اش باز گرداند که تاکنون سبب نقض برجام شده اند. روز گذشته ما شنیدیم که آنها ساز و کار حل و فصل اختلاف را در ارتباط با برجام فعال کردند. آیا این به معنای پایان توافق هستهای است؟ چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟
-ظریف: همه چی بستگی به اروپا دارد. ساز و کار حل و فصل مناقشه توسط ایران در روز دهم ماه مه سال ۲۰۱۹ طی نامهای که من برای فدریکا موگرینی نوشتم و نامهای که من برای دبیرکل سازمان ملل متحد بر اساس اسناد خود سازمان ملل متحد که در وب سایت سازمان ملل موجود است، اجرایی شد. نامه من برای دبیرکل سازمان ملل متحد ارسال شد. اما من رسما بند ۳۶ یا همان پاراگراف ۳۶ برجام را اجرایی کردم. مسئله خوب در ارتباط با برجام که شامل یکی از دستاوردهای مهم در ارتباط با دیپلماسی میشود این است که این توافق نامه در فضای بی اعتمادی کامل حاصل شد. بی اعتمادی دو جانبه؛ بنابراین ما در برجام ساز و کاری را داریم که در ارتباط با زمان وقوع نقض هاست. ما بر این فرض نبودیم که همه طرفها قرار است به برجام پابیند باشند به ویژه ایران و آمریکا. آنها به ما اعتماد نداشتند و ما هم به آنها اعتماد نداشتیم برای ما یک ساز و کار را تعبیه کردیم. در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام به این ساز و کار اشاره شده است. پاراگراف ۳۶ در ارتباط با هر کشوری از میان هفت کشور عضو برجام است. گروه پنج بعلاوه یک بعلاوه ایران که بر این باورند طرف دیگر در حال نقض است یا بر اساس عبارت موجود در خود برجام در شرایط عدم عمل قابل توجه به تعهدات قرار دارد، این میتواند سبب مطرح شدن یک موضوع شود و مدیران سیاسی باید با یکدیگر و سپس وزرای امور خارجه باید دیدار داشته باشند و سپس اگر طرف مطرح کننده شکایت بر این باور است که طرف دیگر در حال عمل به وعده اش نیست، آنها میتوانند تعهدات خود را کاهش دهند. سپس پاراگراف ۳۷ در ارتباط با مراجعه به شورای امنیت و بازگرداندن تحریم هاست که نامش ساز و کار بازگرداندن سریع تحریم هاست. در روز هشتم ماه مه سال ۲۰۱۸، به فدریکا موگرینی نامه نوشتم. نامه اول من به فدریکا موگرینی مربوط به دوم سپتامبر سال ۲۰۱۶ است زمانی که من در ارتباط با ناکامی آمریکا برای فروش ایرباس به ایران بود. حتی خود دولت اوباما از شرکت ایرباس خواسته بود تا به ایران هواپیما بفروشد. این روند مربوط به فوریه تا سپتامبر یعنی هفت ماه است. اما گرفتن این مجوز برای دوستان اروپایی من دو ماه طول کشید. اما روند مرتبط با ایرباس هفت ماه طول کشید. متأسفانه اروپاییها کنار نیز کشیدند.
اتفاقی که افتاد این بود که در روز دهم ماه مه سال ۲۰۱۸ -زیرا در روز هشتم ماه مه رئیس جمهور ترامپ از برجام خارج شد- من این نامه را نوشتم و ما شاهد برگزاری نشست مدیران سیاسی و وزرا بودیم و سپس آنها یک بیانیه صادر کردند. آنها ۱۱ وعده به ایران دادند. وعدههای تجاری، نفتی، کشتیرانی، هواپیمایی، بانکداری و همه مسائل دیگر که در مجموع شامل ۱۱ تعهد میشد. اما اتفاقی نیفتاد. در ماه اوت من یک نامه دیگر نوشتم و به آنها اعلام کردم هیچ یک این وعدهها محقق نشده است و نه فقط اتحادیه اروپا در حال نقض این وعده هاست بلکه در حال نقض تعهدات خودش است، زیرا در برجام این تنها آمریکا نیست که تعهداتی را متقبل شده است بلکه الحاقیه دوم برجام - من آدرس آن را میدهم تا شما خودتان بروید و نگاه کنید به من اعتماد نکنید، زیرا ما به هیچ کسی اعتماد نداریم، اگر شما به سخنان من اعتماد دارید که خوب است، اما اگر شما به سخنان من اعتماد ندارید من مشکلی ندارم- و پاراگرافهای یک، دو و سه بررسی کنید. پاراگراف یک تا سه الحاقیه دوم در ارتباط با دوستان اروپایی من است که به نظر میرسد آنها تمایل ندارند آن را بخوانند، زیرا هیچ یک از آنها در روند مذاکره حضور پیدا نکردند.
پاراگراف یک تا سه در ارتباط با تعهدات اروپایی هاست. پاراگراف چهار به بعد در ارتباط با عمل به تعهدات است؛ بنابراین آنها به صورت مستقل در برجام تعهد دادند و از آنجا که ما به یکدیگر اعتماد نداشتیم، همه چیز را مکتوب کردیم و گفتیم که تصویب قوانین در ارتباط با آن کافی نیست و شما باید تأثیرات آن را نشان دهید. پاراگراف سه الحاقیه را بخوانید؛ بنابراین وقتی از بیرون به ماجرا نگاه کنید میفهمید که نیازی نیست من به دادگاه مراجعه کنم تا به شما نشان دهم که هیچ تأثیری وجود نداشته است. آنها از ما نفت نمیخرند. همه کشورها از ایران خارج شده اند؛ بنابراین اروپا در شرایط نقض (برجام) قرار دارد. آنها نه تنها پس از خارج شدن آمریکا از برجام به تعهدات خود عمل نکردند، بلکه به تعهدات خود که در برجام به آن اشاره شده است هم عمل نکرده اند. چیزی که آنها نمیخواهند بشنوند همین است. این موضوع در ساز و کار مناقشه هم وجود دارد. دوم اینکه آنها میگویند ما مسئول اقدامات آمریکا نیستیم. مشکلی نیست، اما شما کشورهای مستقلی هستید. اتحادیه اروپا بزرگترین اقتصاد جهان است. چرا شما به آمریکا اجازه میدهید که برای شما قلدری کند؟ زیرا زمانی که شما به آمریکا اجازه دهید در ارتباط با این موضوع شما را تهدید کند، در واقع شما به آن اجازه میدهید در ارتباط با خط لوله نورد استریم هم برای شما قلدری و تهدید کند. شما قلدری در دبیرستان را به یاد دارید؟ میبینید که این قلدری سر یک تکه کیک شروع میشد. زمانی که به آنها اجازه دهید یا بخندید یا آنها را ترغیب کنید در حالی که در حال خوردن یک تکه کیک کوچک هستند باید امیدوار باشید که نوبت خود شما هم خواهد شد. قلدری این گونه است.
-ظریف: ما اکنون میشنویم که آمریکا در حال اعمال تحریمهایی علیه نزدیکترین هم پیمانان خود در ارتباط با افق مرتبط با نورد استریم است. پاراگراف ۳۶ در ماههای مه، اوت و نهایتاً در ماه نوامبر ۲۰۱۸ اجرایی شد. من این پارگراف را طی نامهای برای فدریکا موگرینی ارسال کردم. من در آن نامه همه مسائل را اعلام کردم. همه اسناد موجود است و من میتوانم آنها را منتشر کنم. در واقع، من طی یک توئیت، بخشی از این نامه را منتشر کردم. ما پاراگراف شش را اجرایی کردیم، زیرا ایران هیچ گونه رضایتمندی نداشت و اکنون ما در حال کاهش تعهدات خود هستیم. ما خواستار برگزاری نشستی ظرف ۱۴ روز شدیم، اما آنها به این موضوع توجهی نشان ندادند. من طی نامهای به این موضوع واکنش نشان دادم. آنها حتی به نامه من پاسخی ندادند. فکر میکنم آنها همچنان بر این باورند که خورشید همچنان در امپراطوری بریتانیا غروب نمیکند. آنها حتی پاسخ مرا ندادند. گویی که ما تحت برجام قرار داریم نه این که یکی از شرکا در برجام محسوب میشویم. اگر برجام را بخوانید میبینید که ایران تحت برجام قرار ندارد. ما یکی از اعضا و شرکت کنندگان در برجام هستیم. بنابراین، آنها به هیچ از نامههای من پاسخ ندادند از جمله نامه آخر من که نوامبر ۲۰۱۸ نوشته شد. من در این نامه نوشتم که ما از این فرآیند خسته شده ایم و اکنون زمان آن فرا رسیده است تا ما اقداماتی را انجام دهیم. ما از ماه نوامبر تا مه سال ۲۰۱۹ شش ماه دیگر به آنها فرصت دادیم قبل از آن که گام نخست خود را برداریم و همه اقداماتی که ما تاکنون انجام داده ایم بر اساس چارچوب خود برجام بوده است و ما اعلام کردیم بلافاصله پس از آن که شما تعهدات خود را اجرایی کنید، ما هم اقدامات خود را به حالت اول باز میگردانیم. این مردم ایران هستند که همه این اقدامات را به حالت اول خود باز میگردانند به محض این که آنها تعهدات خود را اجرایی کنند. اکنون آنها به من میگویند برخی از اقدامات شما غیر قابل بازگشت است و حق با آنهاست، اما آیا زندگی ۱۸۰ نفری که ما به سبب تنشهای ایجاد شده توسط آمریکا از دست دادیم، باز خواهد گشت؟ طی دو سال گذشته، اقتصاد ما آسیب دیده است بدون آنکه که ایران تقصیر داشته باشد. خسارتهایی معادل صدها میلیارد دلار وارد شده است. آیا قرار است آنها این مبلغ را به ما باز گردانند؟ اگر آنها بتوانند این میلیاردها دلار را به ما بازگردانند، ما به آنها اطمینان میدهیم همه اقداماتی که انجام داه ایم قطعا اقدامات ما هم قابل بازگشت خواهند بود. البته که این اقدامات غیر قابل بازگشت است. انتخابها ما سبب شده است شرایط غیر قابل بازگشت باشد، اما اینها انتخابهای ما هستند. ما این توانایی را داریم تا انتخابهای بهتری داشته باشیم. اروپا این توانایی را داشت تا انتخاب بهتری داشته باشد.
آمریکا از ژنرال سلیمانی خوشش نمیآمد با آن که او موثرترین نیرو در مبارزه با داعش بود. اگر شما حرفهای مرا باور نمیکنید، جشنهای خودشان را ببینید. چه کسی در حال جشن گرفتن به سبب کشته شدن سلیمانی است؟ او یک فرد عادی نبود. در ۴۳۰ شهر هند آنها برای کشته شدن او عزاداری کردند. فقط دو نفر جشن گرفتند، رئیس جمهور ترامپ و پمپئو و داعش. شما این را نقطه قوت میدانید؟ نه لزوما.
-مجری: ایران خواستار خارج شدن نیروهای آمریکایی از منطقه به ویژه از عراق شده است.
-ظریف: نه این خواسته ما نیست این خواسته عراقی هاست.
-مجری: عراقیها خواهان این موضوع هستند؟
-ظریف: بله، پارلمان عراق علیه لابی به شدت گسترده آمریکا رأی داد. منظورم این است که آمریکا و هم پیمانانش با همه قانون گذاران (عراقی) تماس گرفتند و تلاش کردند آنها را در خانه نگه دارند، اما پارلمان رأی به این موضوع داد تا از آمریکا خواسته شود این کشور را ترک کند.
-مجری: اگر آنها بروند، شما خوشحال خواهید شد؟
-ظریف: فکر میکنم آمریکا هرگز صلح و ثبات را برای منطقه به ارمغان نیاورده است. شرایط کنونی را ببینید. آنها ۱۹ سال است که به افغانستان آمده اند. ما در اصل با این موضوع مخالف بودیم، اما هیچ اقدامی انجام ندادیم. در واقع من به بن رفتم و من در روی کار آمدن دولت جدید افغانستان نقش مهمی ایفا کردم. اگر حرف مرا باور ندارید میتوانید از اعضای آمریکایی شرکت کننده در آن نشست از جمله رئیس هیئت آمریکایی که من نامش را فراموش کرده ام، بپرسید. میتوانید از خلیل زاد بپرسید. ببینید اکنون چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ آمریکا در حال مذاکره با طالبان است تا چکار کند؟ تا از این کشور خارج شود. آمریکا در عراق چکار کرد؟ امنیت آورد؟ خود رئیس جمهور ترامپ اعلام کرد ما هفت تریلیون دلار هزینه کردیم و این اقدمات تنها سبب بروز بدبختی برای منطقه و خودمان شد. اما خود او به همین روش از زمانی که رئیس جمهور شد یک تریلیون دلار هزینه کرد. بنابراین، فکر میکنم کشورها در منطقه... البته عناصری هم در منطقه هستند که میخواهند آمریکا در اینجا بماند و ما در این امور دخالتی نمیکنیم. اگر آنها میخواهند آمریکا در افغانستان بماند این انتخاب خود آنهاست. اگر عراق میخواهد آمریکا را در کشور خود نگه دارد، این انتخاب آنهاست. ما به این موضوع اعتراض نخواهیم کرد، اما آمریکا میخواهد از خاک عراق برای نقض حق حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور استفاده کند و یک میهمان رسمی دولت عراق را در خاک عراق بکشد، ببیند شرایط چگونه بوده است. ببینید این فرمول چگونه بوده است. آمریکا از پایگاهها در عراق استفاده میکند، پایگاههایی که ما یکی از آنها را هدف قرار دادیم. آمریکا از این پایگاه برای انجام دادن یک عملیات در خود عراق علیه یک میهمان دولت عراق استفاده کرد. فقط تصور کنید. خودتان را جای عراق بگذارید. ممکن است برخی از حضار در اینجا بگویند خود شما هم همین کار را کردید. نه ما همین کار را نکردیم. آنها از خاک عراق علیه یک میهمان عراق استفاده کردند. ما بر اساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد از خودمان در مقابل یک حمله نظامی علیه پرسنل نظامی خودمان دفاع کردیم و تنها آن پایگاهی را هدف قرار دادیم که حمله از آن پایگاه صورت گرفته بود. تز دکترای من در ارتباط با دفاع از خود است. این تعریف دفاع از خود بر اساس ماده ۵۱ در پی یک حمله است. من به دفاع پیشدستانه و بازدارنده باور ندارم. فکر میکنم این اقدامات نباید انجام شود، زیرا خطرناک است. آنها مفهوم دفاع از خود را از بین بردند. ما باید واقعیات را ببینیم. آمریکا سلیمانی را به تلاش برای راه انداختن جنگ علیه آمریکا از طریق هدف قرار دادن سفارتش متهم کرد. اکنون ما میدانیم که رئیس جمهور ترامپ هفت ماه پیش دستور این حمله را صادر کرده بود. ما همچنین میدانیم که تهدیدی علیه سفارت آمریکا وجود نداشت. من میتوانم به شما بگویم سلیمانی برای انتقال یک پیام دیپلماتیک برای نخست وزیر عراق به این کشور رفته بود.
-ظریف: آیا شما این اقدام را متناسب میدانید؟ رئیس جمهور ترامپ مغایر با همه اصول و قوانین بین المللی عمل کرد. من با سخنان صبح امروز سرگئی (لاوروف) موافقم که بر این باور است که آمریکا میخواهد از دست قوانین بین المللی خلاص شود به همین دلیل از نظام بین المللی مبتنی بر قانون، صحبت میکند. اصول تناسب باید بر اساس قوانین بین المللی باشد. رئیس جمهور ترامپ میگوید ما یک واکنش متناسب نشان دادیم. او حتی این موضوع را پنهان نمیکند. او به همه گفته است. آیا ما قرار است در چنین جهانی زندگی کنیم؟ در گذشته، برخی قوانین بین المللی را نقض کردند. آنها این کار را انجام دادند. همه کشورها این کار را انجام دادند. من ساده لوح نیستم و میدانم که همه کشورها قوانین بین المللی را نقض کرده اند. اما آنها دست کم نوعی توجیه پیدا کردند. رئیس جمهور آمریکا میگوید من به قوانین بین المللی اهمیتی نمیدهم. من میخواهم نامتناسب عمل کنم. من میخواهم به سایتهای فرهنگی حمله کنم. هیچ کسی به او نمیگوید این جنایت جنگی است. نیوزویک به نقل از خود پمپئو نوشت اگر ایران میخواهد مردمش چیزی برای خوردن داشته باشند باید تابع سخنان آمریکا باشد. میتوانید در نیوزویک سخنان او را ببینید. شما در قوانین بین المللی این سخنان را چه مینامید؟ گرسنگی دادن. نسل کشی. هر دوی اینها در سطح بین المللی، جنایت محسوب میشوند. وزیر پمپئو نه تنها تهدید میکند بلکه در این باره عمل هم میکند. او برای ممانعت ایرانیها از خوردن تلاش میکند. او مانع از دسترسی مردم ایران به دارو میشود. فکر میکنم او باید یک وکیل خوب برای خودش انتخاب کند، نه فقط برای کنگره، زیرا او از شهادت دادن در کنگره خودداری میکند.
-مجری: آیا فکر میکنید داعش همان چیزی است که کشورها را دور هم جمع میکند؟ بیشتر کشورهای منطقه در این باره نگرانند که چه اتفاقی برای جنگ علیه داعش میافتد؟
-ظریف: فکر میکنم جنگ علیه داعش با یک ضربه قابل توجه مواجه شده است و داعش میخواهد به یک پیروزی مهم برسد. داعش به شما و ما نزدیکتر است. داعش در افغانستان حضور دارد و خاک این کشور را هم تحت کنترل خود دارد. آنها حتی برخی مناطق تحت کنترل طالبان را نیز تصرف کرده اند. من فکر میکنم ما باید ائتلاف علیه داعش را بار دیگر ایجاد کنیم، زیرا ائتلاف فعلی ضد داعش از پایگاههای ائتلاف برای کشتن موثرترین ژنرال ضد داعش استفاده کرده است. به همین دلیل ما به یک ائتلاف جدید نیاز داریم.
-مجری: آمریکا هم میتواند بخشی از آن باشد؟
-ظریف: فکر میکنم آمریکا باید نشان دهد که میخواهد با داعش مبارزه کند. در حال حاضر آمریکا در حال کمک به داعش است. من گفتم دو نفر کشته شدن ژنرال سلیمانی را جشن گرفتند که همانا داعش و رئیس جمهور ترامپ بودند. آنها باید بگویند موضعشان چیست؟ ما موضع آنها را در قبال داعش میدانستیم. اکنون میدانیم که رئیس جمهور ترامپ چه موضعی دارد. کسی باید بیاید و در این باره شفاف سازی کند، زیرا داعش گفته است که ما اصلاً دنبال ترامپ نیستیم.
-مجری: آیا فکر میکنید راهی برای پیشبرد دیپلماسی وجود دارد؟ آیا مجراهای پنهانی وجود دارد؟
-ظریف: اگر راهی برای پیشبرد دیپلماسی وجود نداشت من شغلم را از دست میدادم. من خودم از این موضوع منتفع هستم.
-مجری: آیا مجراهای پنهانی وجود دارد؟
-ظریف: ما از طریق سوئیس یک مجرای رسمی را داریم و ما از طریق آنها پیام هایمان را برای آمریکا ارسال میکنیم و ما همان شب انجام حمله موشکی پیامی را ارسال کردیم. ما این اقدام را در دفاع از خود انجام میدهیم و اگر آمریکا واکنش نشان دهد، شاهد واکنش ایران هم خواهد بود، زیرا اقدام ما واکنشی به اقدام آمریکاست. این اقدامی بود که ایران در دفاع از خاک خود، در دفاع از شهروندان خود و در دفاع از ارتش خود انجام داد. ما از مجراهای دیپلماتیک استفاده کردیم. وزیر پمپئو به روشی به شدت غیر دیپلماتیک از مجراهای دیپلماتیک استفاده کرد و او در واکنش، هر چه را که شایسته اش بود دریافت کرد. فکر میکنم ایران به در پیش گرفتن دیپلماسی علاقه دارد. ما به مذاکره با آمریکا علاقهای نداریم، زیرا ما این کار را انجام دادیم. من با وزیر (جان) کری مذاکره کردم، ولی در واقع، من با جان کری مذاکره نکردم و او هم با جواد ظریف مذاکره نکرد. من با وزیر امور خارجه آمریکا مذاکره کردم. او نیز با وزیر امور خارجه ایران مذاکره کرد. من در همه مقاطع تلاش کردم و اگر شما به من اعتماد ندارید به ۱۵ گزارش پی در پی آژانس بین المللی انرژی اتمی از جمله پنج گزارش پس از روی کار آمدن رئیس جمهور ترامپ, نگاه کنید. آمریکا به تعهداتش عمل نکرد. اکنون آنها از این توافق خارج شده اند. من به سخنان رئیس جمهور ترامپ گوش دادم. امروز او همان سخنان نسنجیده نخست وزیر جانسون در روز گذشته را تکرار کرد که گفته بود ما میخواهیم دنباله رو ترامپ باشیم و رئیس جمهور ترامپ هم خوشحال شد و گفت: آنها (انگلیسی ها) میخواهند دنباله رو ترامپ باشند. من با آمریکا توافق کردم و آمریکا خودش آن را نقض کرد. اگر من با ترامپ توافق کرده بودم، عمر این توافق میتوانست چقدر باشد؟ یک ۱۰ ماه دیگر یا به اندازه مدت زمان بازگشت او از کانادا؟ نشست گروه هشت را به خاطر دارید؟