گزارش مکتوب؛
قفسهای سود آور در آبهای هرمزگان
این قفس ها جان تازه ای به اقتصاد ساحل نشینان خلیج فارس می دهد.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما مرکز خلیج فارس، پرورش در قفس یکی از روشهای متداول در پرورش ماهی است که در سالهای اخیر با توجه به مزایای خاص خود مورد توجه بیشتر کشورهای دنیا واقع شده است. در دنیا سالیانه بیش از یک میلیون تن انواع مختلف ماهیان دریایی پرورش داده میشود که میزان قابل توجهی از آن از طریق قفسهای دریایی است.
در ایران مطالعات امکان سنجی و ظرفیت یابی پرورش ماهی در قفس در سال ۱۳۸۰ در استانهای جنوبی کشور و در آبهای خلیج فارس و دریای عمان صورت پذیرفت.
هرمزگان به لحاظ دارا بودن ویژگیهای آب و هوایی مناسب کشاورزی و با احتساب جزایر، همچنین وجود بیش از دو هزار کیلومتر نوار ساحلی میتواند با استفاده از این نعمتهای خدادادی برای تبدیل پرورش ماهی در قفس به یک صنعت درآمدزا برای صیادان باشد.
سهم هرمزگان از تولید ماهی در قفس ۱۱۳ هزار تن است که بندرلنگه بیشترین ظرفیت تولید در کل استان دارد.
این روزها در صید ماهی دست بالای دست زیاد است و عواملی مثل صید بی رویه، صید ترال و تجهیزات قدیمی باعث شده است صیادان هرمزگانی مثل گذشته از نعمت بی کران دریا سهم خوبی نداشته باشند، از این رو باید آنها را به پرورش انواع ماهیان بومی در قفس تشویق کرد.
* رونق پرورش ماهی در قفس در هرمزگان
معاون آبزی پروری شیلات هرمزگان میگوید: پارسال شش هزار و ۲۰۰ تن ماهی در قفس در هرمزگان تولید شده است.
مسعود بارانی با اشاره به روند خوب و رو به رشد آبزی پروری به ویژه پرورش میگو و ماهی در قفس، میافزاید: اکنون سه مزرعه پرورش ماهی در قفس در شهرستانهای بندرلنگه و قشم فعال است و چهار مزرعه پرورش ماهی دیگر هم در مناطق مختلف استان در حال راه اندازی است.
معاون آبزی پروری شیلات هرمزگان میافزاید: ظرفیت استان تولید ۱۱۳ هزار تن ماهی در قفس است که تاکنون برای ۱۱۰ هزار تن آن مجوز صادر شده است.
بارانی میگوید: امسال شش مجوز پرورش ماهی در قفس به ظرفیت چهار هزار و ۴۰۰ تن در شهرستانهای جاسک، سیریک، قشم و بندرلنگه صادر شده است.
بیشتر بخوانید: بهره برداری از ۱۲ طرح اقتصادی در قشم، فردا* مزایای پرورش ماهی در قفسرئیس گروه پرورش ماهی در قفس اداره کل شیلات هرمزگان میگوید: استفاده از ظرفیت آب دریا، عدم استفاده از آب شیرین در این طرح با توجه به محدودیتهای آب شیرین، عدم نیاز به سرمایه گذاری سنگین و ثابت، رشد مناسب ماهیها در دوره هشت تا ده ماهه، طعم خوب ماهی و بازارپسندی از مهمترین مزایای پرورش ماهی در قفس است.
ایرج قائینی میافزاید: تولید بالا نسبت به سایر سیستمهای پرورشی، پائین بودن هزینههای ثابت نسبت به سایر روشهای متداول، اعمال مدیریت آسانتر سایت در مقایسه با سایر روشها و تنوع گونهای و امکان استفاده از گونههای مختلف پرورشی در قفس از دیگر مزایای پرورش ماهی در قفس است.
وی میگوید: عدم نیاز به زمین در خشکی، عدم نیاز به برق در سایت دریایی، برداشت ماهی براساس نیاز بازار و هزینه کم سرمایه گذاری ثابت طرح از دیگر مزایای این طرح است.
قائینی میگوید: دو گونه سی بس آسیایی و سی بریم در مزارع پرورش ماهی استان پرورش داده میشود.
* پرورش ماهی در قفس عامل تحقق برنامه ششم توسعه
نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه پروش ماهی در قفس میتواند عامل موفقی برای تحقق برنامه ششم توسعه باشد، میگوید: رفع موانع و مشکلات سد راه این صنعت عزم جدی همه دست اندرکاران را طلب میکند و نمایندگان مجلس این امر را وظیفه خود میدانند.
احمد مرادی میافزاید: صید و صیادی باید اقتصادی باشد و با ورود صیادان به آبزی پروی میتوان شاهد اتفاقات خوب بود.
وی سختی دریافت تسهیلات بانکی و تامین وثیقه برای اخذ تسهیلات را از مشکلات سرمایه گذاری در این صنعت میداند و میگوید: ثبات ارزی میتواند کمک بزرگی به رونق این صنعت کند، زیرا مزیتهای صنعت آبزی پروری میتواند پیشگام توسعه ملی باشد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان میگوید: دولت در سایر بخشهای کشاورزی حمایتهایی دارد که در بخش آبزی پروری نیز انتظار ارتقاء حمایتهای دولت میرود.
علی باقرزاده همائی میافزاید: جامعه محلی به صنعت آبزی پروری و پرورش ماهی در قفس ورود کند که در این خصوص از طرف دولت نیز برای حمایت از آنها باید ردیف بودجهای به این صنعت اختصاص دهد.
وی به موانع تامین نهادهها برای صنعت آبزی پروری اشاره میکند و میگوید: کشاورزی در تامین امنیت غذایی کشور نقش بسزایی دارد و در کمکها نیز باید این بخش به صورت خاص دیده شود.
مدیر کل شیلات هرمزگان از پروش ماهی در قفس به عنوان یکی از طرحهای مهم و موفق اقتصاد مقاومتینام میبرد و میگوید: پرورش ماهی در قفس (دریا) دهه ۸۰ از جزیره هنگام آغاز شده و در سالهای اخیر با حمایت دولت و بخش خصوصی خوشبختانه بالغ بر ۵۰ قفس در استان به چرخه تولید وارد شده است.
عبدالرسول دریایی میافزاید: در فاز اول مطالعات بالغ بر ۱۲ هزار هکتار اراضی پشتیبانی پرورش ماهی در دریا شناسایی شده که توانسته ایم توفیقات خوبی در این زمینه داشته باشیم.
وی میگوید: تاکنون برای تولید بالغ بر ۱۰۵ هزار تن پروش ماهی در قفس (دریا) در هرمزگان مجوز صادر شده است.
دریایی میافزاید: همچنین گونههای سوکلا، صبیتی، سی باس، حلواسفید، شانک اروپایی، هامور و راشگو را مناسب پروش ماهی در قفس برای خلیج فارس است.
مدیرکل شیلات نیز میگوید: هرمزگان علاوه بر برخورداری از تعاونیهای نمونه صیادی در کشور، توانست نمونههای خوبی نیز در زمینه آبزی پروری به خود اختصاص دهد که این افراد بعضاَ از صیادانی هستند که به آبزی پروری ورود کرده اند.
وی با اشاره به اینکه تخصیص ارز دولتی به این صنعت یکی از ملزومات پرورش ماهی در قفس است، میافزاید: توسعه و خودکفایی این صنعت نیازمند تخصیص ارز دولتی و همچنین حمایت همه جانبه مسئولان دولتی است که در صورت تحقق این مهم شاهد اتفاقات خوبی در مسیر جهش تولید و خودکفایی صنعت پرورش ماهی در دریا خواهیم بود.
* جایگاه هرمزگان در پرورش ماهی در قفس
مدیرکل شیلات هرمزگان میگوید: هرمزگان باتوجه به گستردگی سواحل رتبه نخست تولید ماهی در قفس در کشور را دارد.
عبدالرسول دریایی میافزاید: چشم انداز صنعت پرورش ماهی در قفس استان در صورت رفع تحریمها روشن است و با توجه به کاهش برداشت از ذخائر طبیعی و نیاز کشور به پروتئین دریایی مطمئناً در آینده آبزی پروری دریایی جایگاه ویژهای در تولید کشور دارد.
وی میافزاید: پرورش ماهی در آبهای نزدیک ساحل و تکثیر ماهیان دریایی گونههای بومی برای رونق صنعت، از طرحهای توسعهای در این زمینه هستند.
* صادرات
دریایی میگوید: این ماهیها علاوه بر فروش در بازار داخلی کشور به کشورهای حوزه خلیج فارس نیز صادر میشود.
* رقابت قفسهای ایرانی
درعالم تکنولوژی و ابزارآلات جدید در آیندهای نه چندان دور این صنعت جایگزین صید سنتی میشود.
سرمایه گذار سایت پرورش ماهی در چیروئیه میگوید: برای کاهش هزینهها یک مزرعه پرورش ماهی در قفس در بندر چیروئیه شهرستان بندرلنگه، قفسهای کاملا ایرانی را ساخته و در دریا نصب کرده است.
حسن هندورابی زاده میافزاید: ظرفیت تولید این سایت ۵۰۰ تن است.
وی با اشاره به هزینه یک و نیم میلیارد تومانی برای راه اندازی قفسهای خارجی میگوید: هزینه راه اندازی هر قفس ایرانی ۶۰۰ میلیون تومان است که باعث جلوگیری ارز از کشور میشود.
* حمایتها و تسهیلات
لازمه راه اندازی و ایستادگی این صنعت نوپا و سودآور حمایتهایی است که باید ازطریق دستگاههای متولی در آن زمینه صورت پذیرد.
مدیرکل شیلات هرمزگان در زمینه تسهیلات حمایتی در این زمینه میگوید: برای کسانی که بخواهند در این زمینه سرمایه گذاری کنند تسهیلات بخش کشاورزی به آنها تعلق میگیرد.
دریایی میافزاید: برای راه اندازی هر قفس به ازاء هرتن ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان هزینه میشود.
مستعد بودن غرب تا شرق هرمزگان، میزان سودآوری در صورت تامین قفس و بچه ماهی در داخل کشور زمینههای مناسبی برای تشویق برای سرمایه گذاری در این صنعت است.
استاندار هرمزگان در نشست بررسی مشکلات و چالشهای فراروی صنعت تکثیر ماهیان دریائی و پرورش ماهی در دریا (قفس) میگوید: در مطالعات و ظرفیت یابیهای پروش ماهی در قفس باید مراقب بود با دیگر ظرفیتها و صنایع موجود در مناطق ظرفیت یابی شده تداخل نداشته باشد.
بیشتر بخوانید: رونق پرورش ماهی در قفس در هرمزگانفریدون همتی میافزاید: جامعه صیادان شناخت خوبی به دریا و آبزیان دارند که باید از آنها حمایت شود تا بتوانند به این صنعت ورود کنند و محور این صنعت قرار گیرند.
این مقام مسئول در رابطه با تخصیص ارز به این صنعت میگوید: پیشنهاد میشود بیمه همه سرمایه گذاریهای در حوزه خلیج فارس و دریای عمان از جمله پرورش ماهی در قفس را خود دولت بر عهده بگیرد تا ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد.
وی با بیان اینکه بدون شک آبزی پروری ارز آوری به دنبال خواهد داشت، میافزاید: زیر کشت رفتن همه اراضی مستعد آبزی پروری استان در اولویت برنامههای استانداری هرمزگان قرار دارد.
معاون وزیر و رئیس سامان شیلات ایران در این نشست میگوید: رویکرد سازمان شیلات ایران اولویت داشتن جامعه صیادی در ورود به پروش ماهی در دریا است.
نبی الله خون میرازیی میگوید: سازمان شیلات جمهوری اسلامی ایران به عنوان متولی امور آبزی پروری در کشور با توجه به مزایای طرحهای پرورش ماهی در دریا (قفس) همچون افزایش تولید و بهره وری، استفاده بهینه از منابع موجود و کمک به اشتغال بیشتر همواره در تلاش برای توسعه این صنعت است.
وی با اشاره به اینکه هرمزگان همواره به عنوان پیشگام و قطب پرورش ماهی در دریا مطرح است، میافزاید: پارسال میزان تولید ماهی در قفس کشور بالغ بر ۱۴ هزار تن بوده است که از این میزان هرمزگان توانسته بالغ بر ۶ هزار تن را به خود اختصاص دهد.
وی میگوید: استفاده از پهنههای آبی شور به علت محدودیت منابع آب شیرین کشور، دستیابی به تولید ۲۰۰ هزارتن تا پایان برنامه ششم و ۴۰۰ هزار تن در افق ۱۴۰۴، انتقال دانش فنی و بومی سازی فن آوری ساخت، نصب و راه اندازی قفسهای پرورش ماهی، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی مورد نیاز، توسعه آبزی پروری دریایی به منظور کاهش فشار بر صید و حفظ گونههای با ارزش اقتصادی و محیط زیست، افزایش سرانه مصرف آبزیان در کشور و صادرات محصولات شیلاتی، توسعه اکوتوریسم دریایی و اشتغالزایی در جوامع محلی از اهم برنامهها و اهداف ملی سازمان شیلات ایران برای این صنعت است.
* اشتغال
دریایی میگوید: به ازاءهر هزار تن برای ۳۰ نفر بصورت مستقیم اشتغالزایی میشود که اکنون ۴۸ قفس در استان وجود دارد.
* تولید
استفاده از ابزارهای نوین و علم روز در هر صنعتی باعث تولید چند برابری محصولات آن صنعت میشود که صنعت پرورش ماهی در قفس از این موضوع مستثنی نیست.
مدیر اجرایی بزرگترین سایت پرورش ماهی در قفس غرب آسیا میگوید: در این سایت ابزار بروز برای پروش ماهی به کار میرود که باعث رونق تولید محصولات این سایت شده است.
جواد باصره میافزاید: این سایت ۲۴ قفس دارد که بصورت میانگین ۱۲۵ تن ماهی برداشت میشود.
* موانع و مشکلات
عبدالرسول دریایی مدیر کل شیلات هرمزگان میگوید: عدم تخصیص ارز دولتی، اعطا نشدن نشان تسهیلات بانکی کم بهره، مقررات سخت گیرانه بانکی برای اعطای تسهیلات، تخصیص ناکافی اعتبارات عمرانی مورد نیاز برای مطالعات و ایجاد زیر ساخت ها، مقررات سخت گیرانه وزارت صمت برای واردات بخشی از تجهیزات و کالاهای مورد نیاز این صنعت، عدم پوشش بیمه ایی مناسب از اهم مشکلات و چالشهای پیش روی صنعت تکثیر و پروش ماهیان دریایی در استان هرمزگان است.
معاون آبزی پروری شیلات هرمزگان میگوید: عدم تولید بچه ماهیان دریایی در داخل کشور، عدم امکان صادرات محصول انبوه به کشورهای همجوار، عدم وجود شرکتهای توانمند داخلی برای ساخت قفس و تجهیزات مورد نیاز از مهمترین مشکلات این صنعت هستند.
مسعود بارانی میافزاید: تولید بچه ماهی بومی در کشور، حمایت دولت برای راه اندازی کامل صنعت با اختصاص یارانه تولید، رفع تحریمها و امکان صادرات محصول به کشورهای اروپایی مهمترین راههای رفع مشکلات پرورش ماهی در قفس است.
وی درباره شرکتهای سرمایه گذار میگوید: در هرمزگان طرح توسعه نیک با ظرفیت سه هزار تن، شرکت طلایه داران امین قشم با ظرفیت ۶۰۰ تن و کرانه نیلگون افق به ظرفیت ۶۰۰ تن شرکتهای سرمایه گذار در این زمینه هستند.
نتیجه گیری:
صنعت نو پای پرورش ماهی در قفس برای تولید، اشتغال و صادرات نیازمند کمک همه جانبه مسئولان متولی است. صنعتی که این روزها با صادرات نفت رقابت میکند نیازمند توجه است.
با توجه به ظرفیتهای طبیعی که در استان هرمزگان وجود دارد این صنعت نیازمند پشتیبانیها و مانع زداییهایی است تا در عرصه تولیدی جهشی بزرگ ایجاد کند که این خود باعث میشود در زمینه حفظ زنجیره غذایی دریایی کشور نقش مهمی ایفا کند.
نویسنده: ایمان سالاری