هدایت قرآنی باید در عمل و زندگی ما دیده شود

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، به نقل پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری،دکتر مسعود پزشکیان یکشنبه شب در سی‌امین آیین تکریم خادمان قرآن کریم، با اشاره به جایگاه قرآن در هدایت فردی و اجتماعی اظهار داشت: امروز در جامعه ما افراد بسیاری هستند که حافظ و قاری قرآن‌اند و روزبه‌روز بر تعداد آنها افزوده می‌شود. این برکتی بزرگ است و نشان از زحمات عزیزانی دارد که در مسیر آموزش و گسترش معارف قرآنی تلاش می‌کنند، اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که حضور قرآن در جامعه تنها به حفظ و قرائت محدود نشود، بلکه باید در عمل و سبک زندگی ما نمایان شود.

رئیس جمهور با استناد به آیه ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم، خاطرنشان کرد: این آیه می‌فرماید این قرآن به راهی هدایت می‌کند که استوارترین و برترین مسیر است، اما اگر ما قرآن را چراغ راه می‌دانیم، چگونه است که در جامعه‌مان هنوز در بسیاری از ابعاد دچار ضعف هستیم؟ چرا باید در علم، در اخلاق، در رفتار و در مدیریت با چالش‌هایی روبه‌رو باشیم؟

دکتر پزشکیان با تأکید بر اهمیت پیوند دانش قرآنی با عمل اجتماعی تصریح کرد: مشکل اصلی، فاصله‌ای است که بین دانستن و عمل کردن به قرآن وجود دارد. ما ادعا می‌کنیم که قرآن راه هدایت را به ما نشان می‌دهد و انسان را به اوج می‌رساند، اما اگر در عمل، نشانه‌ای از این هدایت در زندگی فردی و اجتماعی ما دیده نشود، باید در رفتار خود بازنگری کنیم.

رئیس جمهور با اشاره به ضرورت هماهنگی بین دانش قرآنی و سبک زندگی خاطرنشان کرد: نمی‌توان مدعی بود که قرآن، راه را روشن می‌کند، اما جامعه‌ای داشت که در مدیریت، در اخلاق، در عدالت اجتماعی و در رفتار دچار چالش باشد. اگر از قرآن آگاهی داریم، اما در عمل آن را جاری نمی‌کنیم، این نشان‌دهنده یک شکاف عمیق است که باید پر شود.

دکتر پزشکیان با اشاره به تفسیر امام صادق علیه‌السلام درباره هدایت و مسیر زندگی اظهار داشت: در روایات آمده است که اگر مسلمانان تنها به دو آیه قرآن توجه کنند، می‌توانند مسیر صحیح زندگی خود را پیدا کنند و به جایگاهی که انتظارشان را می‌کشد، برسند. این دو آیه بیان می‌کنند که لا إله إلا الله بشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون أحسنه، أولئک الذین هداهم الله و أولئک هم أولوا الألباب.

رئیس جمهور با تأکید بر اهمیت گوش دادن به سخن حق خاطرنشان کرد: این آیه به دو اصل اساسی اشاره دارد. اول اینکه انسان باید حرف دیگران را بشنود و اگر درست بود، بپذیرد و اگر نادرست بود، بدون ایجاد درگیری و نزاع آن را رد کن، اما متأسفانه ما یاد نگرفته‌ایم که با یکدیگر بنشینیم و سخنان هم را بشنویم. اگر فردی سخن درستی می‌گوید، باید گوش داد و اگر قابل قبول نبود، می‌توان نپذیرفت، اما بدون دعوا و تخریب.

دکتر پزشکیان با استناد به آیه‌ای دیگر از قرآن تصریح کرد: در آیه‌ای دیگر آمده است که بل کذبوا بما لم یحیطوا بعلمه و لما یأتهم تأویله، کذلک کذب الذین من قبلهم، فانظر کیف کان عاقبة الظالمین. این آیه درباره کسانی سخن می‌گوید که بدون داشتن علم و آگاهی، حقیقت را انکار می‌کنند و از روی ناآگاهی، آن را تکذیب می‌کنند. این همان سرنوشتی است که ظالمان پیشین نیز دچار آن شدند. هیچ ظلمی بالاتر از این نیست که انسان چیزی را که نمی‌داند، صرفاً از روی ناآگاهی و تعصب انکار کند.

رئیس جمهور با تأکید بر اهمیت حق‌گویی و دوری از تعصب خاطرنشان کرد: آیه‌ای دیگر نیز می‌فرماید علی الله إلا الحق؛ یعنی مگر ما با خدا پیمان نبسته‌ایم که جز حق چیزی نگوییم؟ پس چرا برخی از افراد، به جای پذیرش حقیقت، در برابر آن موضع‌گیری می‌کنند؟ دو نکته اساسی در اینجا وجود دارد؛ اول اینکه همیشه حقیقت را بگوییم، و دوم اینکه چیزی را که نمی‌دانیم، ناآگاهانه تکذیب نکنیم.

دکتر پزشکیان با اشاره به چالش‌های فرهنگی جامعه تصریح کرد: آیا امروز این فرهنگ در جامعه ما وجود دارد؟ آیا ما قبل از شناختن یک فرد، او را قضاوت نمی‌کنیم؟ آیا قبل از شنیدن یک ایده، آن را رد نمی‌کنیم؟ بسیاری از ما بدون آگاهی، به نقد و حتی تخریب دیگران می‌پردازیم، درحالی‌که حتی به صحبت‌های آنها گوش نداده‌ایم. این همان مشکلی است که قرآن نیز به آن اشاره کرده است.

رئیس جمهور با تأکید بر لزوم تغییر این رویکرد در جامعه اظهار داشت: باید یاد بگیریم که به صحبت‌های دیگران گوش دهیم، آنها را بررسی کنیم، و اگر منطقی و درست بودند، آنها را بپذیریم. اگر هم قابل قبول نبودند، بدون تخریب و توهین آنها را کنار بگذاریم. آیه‌ای از قرآن کریم می‌فرماید شما مسیر خود را بروید و من نیز مسیر خود را، اما این به معنای آن نیست که با جهل و ناآگاهی، در برابر هر سخن جدیدی که می‌شنویم، مقاومت کنیم.

دکتر پزشکیان خاطرنشان کرد: هیچ ظلمی بالاتر از این نیست که انسان در مسئله‌ای که نمی‌داند، رهنمود بدهد. اگر قرار است مسیر صحیحی را نشان دهیم، باید افرادی که علم و تجربه کافی دارند، سخن بگویند و ما نیز شنونده باشیم. این همان چیزی است که امروز به آن نیاز داریم؛ شنیدن، شناختن، تحلیل کردن و سپس تصمیم گرفتن.

رئیس جمهور با اشاره به مفهوم ایمان و ابعاد آن در نهج‌البلاغه اظهار داشت: ایمانی که درباره آن سخن گفته می‌شود، بر پایه چهار اصل بنا شده است؛ عدل و جهاد از جمله ارکان اصلی این ایمان هستند، اما ایمان چیزی نیست که به‌سادگی قابل دستیابی باشد. شهید بهشتی در کتاب حق و باطل، به‌روشنی توضیح می‌دهد که ایمان شامل صبر، یقین، عدل و جهاد است. هرکدام از این مفاهیم، خود دارای ابعاد گسترده‌ای هستند که درک آنها نیازمند مطالعه و تعمق است.

دکتر پزشکیان با اشاره به اهمیت درونی‌سازی مفاهیم ایمانی تصریح کرد: وقتی درباره ایمان صحبت می‌کنیم، باید درک کنیم که صبر یعنی چه، یقین چه جایگاهی دارد و جهاد به چه معناست. اینها فقط الفاظی نیستند که بر زبان جاری شوند، بلکه پایه‌های اساسی یک جهان‌بینی کامل هستند. کفر و شک نیز هرکدام تعاریف خاص خود را دارند و شناخت درست آنها، ما را در مسیر صحیح هدایت می‌کند.

رئیس جمهور با تأکید بر نقش آموزش در پرورش نسل آگاه و متعهد خاطرنشان کرد: آنچه که امروز به آن نیاز داریم، این است که دانشجویان، محصلان و فرزندان ما طوری آموزش ببینند که در علم، اخلاق و معرفت، به بالاترین درجات برسند. آنها باید به قوی‌ترین، عالم‌ترین و بااخلاق‌ترین افراد جامعه تبدیل شوند. خداوند، ربی اعلی و ربی عظیم است و عبادت او، حرکت به سوی تعالی است. ایمان یعنی حرکت دائمی در مسیر تکامل، و این مسیر، نقطه پایانی ندارد.

دکتر پزشکیان با اشاره به ضرورت پیوند قرآن با سبک زندگی تصریح کرد: ایمان زمانی معنا پیدا می‌کند که در رفتار، تفکر و سبک زندگی انسان ظهور و بروز داشته باشد. اگر ایمان فقط در زبان باشد، اما در عمل تغییری ایجاد نکند، کارکرد حقیقی خود را از دست خواهد داد. این همان موضوعی است که باید به‌طور ویژه به دانش‌آموزان و دانشجویان آموزش داده شود.

رئیس جمهور با استناد به مباحث قرآنی و تعالیم ائمه اطهار اظهار داشت: تمام آنچه که در اسلام و قرآن مطرح شده است، حول دو محور اساسی می‌گردد؛ حق و عدالت. هرگاه این دو اصل در جامعه حاکم شوند، مسیر هدایت روشن خواهد شد. اسلامی که قرآن از آن سخن می‌گوید و ائمه از آن دفاع می‌کنند، اسلامی است که در آن، حق و عدالت به‌عنوان اصول بنیادین در تمامی عرصه‌ها اجرا شود.

رئیس جمهور با اشاره به فلسفه ظهور و نقش عدالت در جامعه اظهار داشت: امام زمان وقتی ظهور کند، زمین را سرشار از عدل و داد خواهد کرد، پس از آنکه ظلم و ستم آن را فرا گرفته باشد. تمام هدفی که ما در حکومت و مدیریت جامعه دنبال می‌کنیم، اجرای عدالت است. مقام معظم رهبری نیز بار‌ها تأکید کرده‌اند که ما در این مسیر عقب هستیم؛ یعنی در تحقق این عدالت، کاستی‌هایی داریم و باید برای رسیدن به آن تلاش کنیم. اگر امروز در جامعه با مشکلاتی مواجه هستیم، دلیل آن عدم رعایت انصاف و عدالت در برخورد با مردم است.

دکتر پزشکیان با تأکید بر لزوم رفتار عادلانه در اداره کشور خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم جامعه اصلاح شود، باید رفتارمان را بر اساس انصاف و عدالت تنظیم کنیم. همان‌طور که از نزدیکان خود حمایت می‌کنیم و دغدغه آنها را داریم، باید همه مردم را نیز به همین چشم ببینیم. این همان چیزی است که باید برای آن قیام و تلاش کرد و برای تحقق آن، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی داشت.

رئیس جمهور با اشاره به نقش رویداد‌های فرهنگی و قرآنی در شکل‌گیری یک جامعه آرمانی تصریح کرد: مجالس، نمایشگاه‌ها و برنامه‌هایی که شما عزیزان برگزار می‌کنید، تنها یک مراسم ساده نیستند، بلکه زمینه‌ای برای تغییر رفتار ما و ایجاد یک جامعه الگو هستند. جامعه‌ای که وقتی دیگران به آن نگاه می‌کنند، آرزو کنند که کاش در چنین محیطی زندگی می‌کردند. چرا باید وضعیت برخی جوامع دیگر به گونه‌ای باشد که جوانان ما به آنها حسرت بخورند و برای حضور در آنجا انگیزه پیدا کنند؟ آیا نباید جامعه ما به سمتی حرکت کند که دیگران آرزوی حضور در کنار ما را داشته باشند؟

دکتر پزشکیان با استناد به سیره پیامبر اسلام خاطرنشان کرد: رسول خدا در مسجد نشسته بود، کسی وارد شد و پرسید: محمد کجاست؟ گفتند او همین‌جا نشسته است. آن فرد پرسید که چگونه نمی‌توانم او را تشخیص دهم؟ زیرا رسول خدا آن‌قدر ساده و بی‌تکلف در میان مردم بود که تفاوتی میان او و دیگران احساس نمی‌شد. ما نیز باید همانگونه باشیم.

رئیس جمهور با تأکید بر اینکه هیچ‌کس نمی‌تواند از قضاوت الهی بگریزد، تصریح کرد: همه ما بنده خدا هستیم و در نهایت، هیچ راهی برای فرار از عدالت الهی وجود ندارد. تقوا دریایی از معرفت است که باید آن را در رفتار و تصمیم‌گیری‌های خود جاری کنیم.

دکتر پزشکیان در پایان با قدردانی از تلاش‌ها و زحمات برگزارکنندگان این مراسم اظهار داشت: از همه شما عزیزان که در این مسیر تلاش می‌کنید، قدردانی می‌کنم. از خداوند بزرگ در این ماه مبارک و این شب‌های ارزشمند درخواست می‌کنم که ما را از عاملین به قرآن قرار دهد، شرمنده شهدا و بزرگان نکند و توفیق حرکت در مسیر عدالت و انسانیت را نصیب ما گرداند.

همچنین پیش از آغاز سخنان رئیس جمهور، دکتر صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر جایگاه هدایتگری قرآن کریم تأکید کرد و گفت: قرآن کریم خود را کتاب هدایت معرفی می‌کند و بار‌ها در آیات مختلف از این ویژگی یاد شده است. اینکه قرآن، جامعه هدف هدایت خود را چگونه تعریف می‌کند، برای ما که در مسیر قرآنی حرکت می‌کنیم، آموزه‌ای مهم است که باید در انتخاب جامعه هدف فعالیت‌های خود مورد توجه قرار دهیم.

دکتر صالحی با تأکید بر اینکه تفاوت در تعابیر قرآن، صرفاً یک بازی زبانی نیست، بلکه نشان‌دهنده گستردگی پیام آن است، گفت: فعالیت‌های قرآنی، چه در قالب رویداد‌هایی مانند نمایشگاه قرآن و چه در قالب تجلیل از خادمان قرآن، باید این دایره پیام را وسیع‌تر ببینند. نباید پیام قرآن را تنها برای متقین و مؤمنین محدود کرد، بلکه باید تلاش کرد که پیام جذاب و شیرین قرآن را به همه مسلمانان و حتی همه انسان‌ها منتقل کنیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به ضرورت گسترش این پیام در سطح جامعه تأکید کرد: این یک دغدغه مهم برای جامعه قرآنی است که از گفتگویی درونی میان اهل قرآن فراتر رود و راهی برای رساندن پیام قرآن به فضا‌های وسیع‌تر بیابد، هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ ابزار و روش‌های نوین. امید است که هم رویداد‌هایی مانند نمایشگاه قرآن و هم جریان‌هایی همچون انجمن خادمان قرآن، به تحقق این هدف کمک کنند تا لایه‌لایه‌های پیام قرآنی برای جامعه، مشهودتر و ملموس‌تر شود.

دکتر صالحی در پایان با تقدیر از حمایت‌های رئیس جمهور از فعالیت‌های قرآنی، گفت: از حضور رئیس جمهور محترم که همواره با تواضع و علاقه‌ای ویژه به حوزه قرآن توجه دارند، سپاسگزارم. امیدوارم بتوانیم از مائده قرآن بهره‌مند شویم و مسیر خدمت به این کتاب هدایت را ادامه دهیم.

رئیس جمهور در این مراسم از تعدادی از خادمان قرآن کریم در بخش‌های «قاریان، حافظان، اساتید و مدرسان»، «مدیران قرآنی»، «هنرمندان قرآنی»، «فعالان حوزه نشر و رسانه‌های قرآن» و «پژوهشگران، مفسران، مدرسان و دانشمندان قرآنی» تجلیل کرد.

دکتر مسعود پزشکیان همچنین پیش از شرکت در سی‌امین آیین تکریم خادمان قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران، از بخش‌های مختلف سی و دومین نمایشگاه قرآن نیز بازدید کرد.

رئیس جمهور در این بازدید از غرفه‌های تبیان، آستان قدس رضوی، غرفه کودک و نوجوان، غرفه نهج البلاغه، غرفه جلسات خانگی، غرفه موسی کلیم الله و چندین غرفه دیگر دیدن کرد.

دکتر پزشکیان در حاشیه بازدید از نمایشگاه، از غرفه فیلم سینمایی «موسی کلیم‌الله (ع)» نیز در نمایشگاه بازدید کرد و در جریان روند تولید این فیلم قرار گرفت.

رئیس دفتر رئیس جمهور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و مسئول برگزاری نمایشگاه قرآن کریم، دکتر پزشکیان را در این بازدید همراهی می‌کردند.

سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم از ۱۵ اسفندماه در مصلای امام خمینی (ره) آغاز شد. این نمایشگاه با وسعتی نزدیک به ۲۰ هزار مترمربع و در ۳۷ بخش برگزار شد.